TABAK-ONTMOEDIGINGSBELEID Algemeen Overleg met minister mevr. Borst en minister Wijers, 5 september 1996 Roken: Uit het AOV-programma blijkt, dat het AOV eigenlijk voor zo weinig mogelijk overheidsmaatregelen is. Maar op enkele terreinen, vooral op het gebied van de Volksgezondheid zijn strikte maatregelen, maar vooral ook intensievere en duidelijker overheidsvoorlichting w&egrace;l noodzakelijk. Ik noem u het drugsbeleid en het ontmoedigingsbeleid wat betreft het roken. Wie ooit in een ziekenhuis was of privé patiënten met een rokersziekte heeft ontmoet zal zich misschien wel twee keer bedenken om een sigaret op te steken. Maar er is geen grotere tegenstelling denkbaar. Juist in de gezondheidszorg en de welzijnszorg - ik noem u als voorbeeld de longafdeling van een Haags ziekenhuis - rookt het verplegend personeel zich te barsten. Terwijl men daar toch met zijn neus op de feiten zit. WAAROM ROOKT IEMAND ? Daar raak ik het eerste punt: Waarom rookt iemand eigenlijk ? Is het o.m. vanwege stress, uit angst, om je een houding te geven, voor sociaal contact ? Zeker in een ziekenhuis waar onder hoge druk wordt gewerkt is een korte rustpauze hoogst noodzakelijk. Juist in een ziekenhuis vraag ik daarom aandacht voor die werkdruk en voor rustpauzes. Laat men iets vervangends zoeken voor dat roken van verpleegkundig en verzorgend personeel. Ondanks de vele maatregelen van de laatste ~aren gaat de jeugd steeds meer roken. En op steeds jongere leeftijd. De AOV-fractie vindt het van het grootste belang een duidelijk inzicht te krijgen in de beweegredenen van iemand om te gaan roken. Waarom gaat de jeugd meer roken ? Pas als dat in detail bekend is kan de juiste voorlichting worden gegeven. Ik verwijs naar het in de British Medical Journal gepubliceerde onderzoek in 1994. Daaruit blijkt dat jongeren het meest beïnvloed worden door goede voorlichting. Dus: voorlichting De prijsverhoging van de laatste jaren hebben helaas niet het gewenste effect opgeleverd. Ik vraag mij af of verdere prijsverhogingen hetzelfde lot zullen zijn beschoren. Ook de regeling om jongeren te gaan controleren of ze wel 18 jaar zijn lijkt mij haast onbegonnen werk. Hoewel het verbod tot verkoop van sigaretten aan jongeren onder de 18 een stap in de goede richting lijkt. De intensieve marketingmethodes vormen echter prachtige mogelijkheden voor de industrie om hoe dan ook de jeugd toch wel te bereiken via alternatieve wegen. GROEPEN ROKERS Er zijn echter meer groepen rokers en er is nog ander rookgerei. Er is een verschil tussen het zenuwen-roken van een sigaret, het bedachtzaam roken van sigaren en het macho-roken van de pijp. De sigarenindustrie wijst er niet voor niets op, dat mannen van 40 jaar en ouder de echte sigarenrokers zijn, waarbij ik mij dan nog wel afvraag hoe het staat met het roken van sigaren bij de dames. Jeugd onder de 25 jaar rookt geen sigaren. De sigarenindustrie geeft aan dat 1,4 % van alle tabaksproducten in 1995 sigaren betrof. ACCIJNS Ik vraag mij daarom toch af of de accijnsverhoging voor alle rookgerei hetzelfde moet zijn. Hogere accijns zal zeker de oudere rokers en wie toch al weinig geld heeft in de portemonnee treffen. Als een prijsverhoging niet leidt tot minder roken dus waarschijnlijk ook niet bij ouderen, bejaarden en bij de lagere inkomensgroepen, dan kan men zich toch afvragen of accijnsverhoging werkelijk een middel is om mensen tot stoppen met roken te krijgen. Uit onderzoek van de vakgroep micro-economie van de Erasmus Universiteit blijkt eveneens dat een hogere accijns niet zal leiden tot de zo gewenste daling in het aantal rokers. Zij geeft tevens een interessante verklaring voor de stijging van het gemiddeld aantal sigaretten per roker. In de loop der jaren is het nicotine- en teergehalte van sigaretten aanmerkelijk teruggebracht. Ervan uitgaande, dat een roker een vaste hoeveelheid teer en nicotine dagelijks wil consumeren betekent dit, dat hij veel meer moet roken om dezelfde hoeveelheid binnen te krijgen. Uiteindelijk is het dus de industrie die van deze ontwikkeling de meeste baat heeft gehad, en hiermee dus ook de schatkist. Wat vindt minister Wijers hiervan ? NIET-ROKERS DE DUPE Behalve de rokers zijn er ook de niet-rokers, voor het merendeel meerokers. Rokers kunnen zich soms uit egoïsme, soms uit domheid, kennelijk niet voorstellen wat roken vooral carapatiënten maar ook anderen aandoet. Het AOV is daarom blij met steviger maatregelen om het roken in openbare ruimten te stoppen. Dat moet nog veel meer. Ik noem u taxi's, café's, de wachtkamers op stations. NS vindt het moeilijk handhaafbaar. Toch maar doen NS ! Moeilijkheden zijn er om te worden overwonnen. Dan maar meer stationspolitie ! Mevrouw van Blerck (VVD) wil ik wijzen op het feit dat bij airconditioning maar een klein deel van de lucht wordt gezuiverd. Wie in een trein of vliegtuig zit ademt dus altijd rook in van een ander. Gelukkig worden er maatregelen genomen in de luchtvaart. Bij treinen moet dat n&egrace;t zo gebeuren. Tot slot enkele vragen: Graag uitleg over de accijnsverhoging die nu wel of niet aan de orde was in het overleg met de industrievertegenwoordigers. Wat vindt de minister van de combinatie tussen beginnen met roken en beginnen met drugs ? Hoe pakt zij dit aan met het huidige gedoogbeleid t.a.v. de zogenaamde coffeeshops ? Hoe denkt de minister de ingezetenen te bereiken die niet of onvoldoende Nederlands spreken en begrijpen ? De tekst op de pakjes en in de reclame, hoe juist ook, doet oubollig aan, met die afkorting van Stbl,het Staatsblad en nummer en jaar. Kan dat niet duidelijker. Bijv.: Roken is dodelijk ? Graag reactie. Of men voldoet aan de maatregelen moet worden geïnspecteerd. Er worden meer rijksinspecties bij betrokken, naast de Inspectie Gezondheidsbescherming. Hoe gaat u dat doen ? Is daar geld en mankracht voor ? De ministers spreken over bestuurlijke boetes voor beheerders, vast te leggen in de Tabakswet. Hoe hoog worden die en op welke gronden worden die gegeven ?