De Gelderlander GEMEENTE BERGH, 14 januari 1997. Door MIRIAM SZALATA s-HEERENBERG - Van de een op de andere dag staat de armoedenota van de gemeente Bergh in het middelpunt van de belangstelling. Nationale en buitenlandse dagbladen, radio en televisie willen alles weten over de gratis kranten- en telefoonabonnement dat Bergh de plaatselijke minima aanbiedt. De gedachte dringt zich op dat dit een hype is: vandaag overal in het nieuws, maar morgen kraait niemand er meer naar. Maar dat ligt niet in de bedoeling van wethouder Wim Evers (sociale Zaken). "Ik wil naar een landelijke discussie, over wat sociaal isolement is en welke maatregelen je kunt nemen om te voorkomen dat mensen met een minimuminkomen daarin terecht komen. Onze nota laat een aantal maatregelen zien, maar ik heb niet de arrogantie om te zeggen: dat wat wij doen is het". De armoedenota van Bergh, die een kleine twee weken geleden door de gemeenteraad is goedgekeurd, bestaat uit een aantal financiële maatregelen. Inwoners tot een inkomen tot 104 procent van de bijstandsnorm komen in aanmerking voor de vergoeding van een dagbladabonnement, een vergoeding van maximaal f 200 per persoon om deel te kunnen nemen aan het verenigingsleven, of het voldoen van een ouderbijdrage aan scholen. Minima boven de 55 jaar kunnen bovendien hun telefoonabonnement vergoed krijgen. Wie een inkomen tot 110 procent van de bijstand heeft komt voor een deel van de maatregelen in aanmerking. Huisbezoek Bergh heeft zo'n driehonderd mensen in het vizier. Circa tweehonderd kwamen in beeld omdat zij een bijstandsuitkering hebben, de andere honderd werden opgespoord dankzij de koudetoeslag die vorig jaar aan minima werd uitgekeerd. Bij alle mensen is een huisbezoek afgelegd. Toen bleek dat mensen die het financieel niet langer kunnen bolwerken als eerste de krant en telefoon de deur uit doen. Dat is het begin van sociaal isolement vindt Bergh, die vervolgens als eerste in Nederland de krant gaat vergoeden. De grens voor het gratis telefoonabonnement stelde Bergh op 55 jaar omdat ouderen minder mobiel worden en dan ook niet gebruik kunnen maken van andere maatregelen, zoals de bijdrage aan een lidmaatschap voor een sportclub. Maar Evers geeft toe dat de leeftijdsgrens enigszins willekeurig is: "We gaan over enige tijd evalueren, misschien dat we dan naar boven of beneden moeten bijstellen". Betutteling Inmiddels hebben zich zo'n vijftig mensen spontaan gemeld voor met name de gratis krant of het telefoonabonnement. Bergh gaat overigens niet op spontane reacties zitten wachten, maar stuurt de driehonderd minima in de gemeente een brief. Behalve van de pers heeft Bergh ook de aandacht van andere gemeenten. Wageningen, Breda en Angerlo zijn een paar van die plaatsen die naar de armoedenota informeerden. Twee stichtingen, die opkomen voor de minima in Nederland, reageerden positief. Maar het woord 'betutteling' is in de reacties ook al eens gevallen. Evers: "Ja, misschien is dat ook zo. Kun je je afvragen, waarom je niet gewoon cash uitbetaalt, Maar dan komt de bijstand te dicht bij het minimumloon en je moet wel de prikkel houden om iets aan je situatie te doen. Bovendien streef ik naar deelname aan het sociale leven. En daarin mag je best sturen vind ik." Uit alle belangstelling leidt Evers al dat de tijd rijp is voor initiatieven als die van Bergh. Hij ziet zich gesteund door premier Kok. Die zei letterlijk in het Algemeen Dagblad: "Wat Bergh doet is heel interessant." Maar geïrriteerd raakt de Berghse wethouder dan weer door Koks volgende opmerking: "De gemeente kan een deel van het budget voor de Bijzondere Bijstand gebruiken voor collectieve regelingen. In het algemeen is het zeer de moeite waard als gemeenten iets aanbieden dicht bij de burger." En daarmee, vindt Evers, trekt het Rijk zich weer terug uit de discussie en legt die weer neer bij de gemeenten. "Het Rijk denkt dat in de Bijzondere Bijstand voldoende geld zit, om dit soort dingen te doen, maar die pot wordt allang helemaal gebruikt." Bergh heeft voor baar maatregelen, die tussen de twee en drie ton gaan kosten, nog geen dekking. Die discussie, of het rijk of gemeente verantwoordelijk is, moet nu maar eens afgelopen zijn", vindt Evers. We moeten op fifty-fifty basis financieren. En de klokken In Nederland moeten gelijk. Niet dat de gemeenten allemaal iets anders doen. Je zou landelijk een raamwerk moeten bedenken: wat is sociaal isolement en daar bijvoorbeeld tien onderwerpen bij bedenken, zoals geen krant meer, niet de ouderbijdrage betalen, lidmaatschap van een club opzeggen, enzovoort. De gemeenten kunnen dan ieder apart kiezen wat zij willen aanpakken." Evers heeft goede hoop dat het Berghse initiatief landelijk wordt opgepikt. "Het parlement komt in beweging. Ik heb contact gehad met CDA-parlementariër Terpstra. Die wil niet minister Melkert en Staatssecretaris De Grave praten over sociaal isolement. Ik hoop dat dat succesvol is en de minister het initiatief overneemt en met een sociaal raamwerk begint." Ook op het niveau van de gemeenten heeft Evers verwachtingen. "Ik hoop dat de VNG, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, hierover aan de praat komt. Dan wordt het breed aangekaart."