Geen kind is thuis zonder problemen

VANOCHTEND woedde er een echtelijke ruzie in de wijk. Man holt vrouw met bijl achterna. De hele buurt is uigelopen, de politie is er bij. In de kamer van de directeur van de basisschool is vijf seconden crisisoverleg voldoende. De twee kinderen van het echtpaar blijven tussen middag binnen. 'Vertel maar wat vaags', zegt onderwijzer die het aangaat. Taferelen als deze zijn. schering inslag. Vaak staan de kemphanen bij de directeur voor de deur. en is het: koffie, praten, bedaren. Ellende mag je het van hem niet noemen. 'Dit zijn mensen in nood. Als wij ze niet helpen, wie doet 't dan? Wij zijn de enige constante factor in deze buurt.' Vaak voelt hij zich meer maatschappelijk werker dan onderwijzer. Maar het hoort erbij. Er is maar één voorwaarde voor wie de school binnenkomt: geen geweld. 'Onze kinderen moe ten minste hier het gevoel krijgen veilig te zijn. Bennie Potter was niet slim genoeg voor deze school. 'Moeilijk lerend', zegt hij zelf. Hij moest naar een lom-school buiten de wijk. Op zijn veertiende ging hij de bouw in. Op zijn 24ste lag hij eruit met een potte knie. Zijn zoon en dochter bezochten de school wel, en zij hen het beter krijgen, beloven Bennie en Leen Potter wonen in een achterstandswijk. Er zijn tientallen van deze wijken in Nederland, en duizenden gezinnen als de Potters. Ze zitten aan de verkeerde kant van de steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk. Bericht uit het getto: 'Deze mensen doen hun hele leven niets anders dan watertrappelen en proberen boven te blijven.' Jos Potter (17) had na de Lts eigenlijk naar het mbo gemoeten. 'Voor een betere baan.' Maar de Potters konden het schoolgeld niet betalen. En een regeling voor armlastigen geldt niet voor Bennie en Leen. Wat de instanties betreft hebben ze met zijn WAO en haar bijverdienste als werkster genoeg geld. Dat ze al 'zes jaar bezig zijn een schuld van 23' duizend gulden af te betalen, telt niet. Jos is nu schildersknecht. Dochter Tamara (13) zit sinds kort op de regionale Groenschool. Ze weet eigenlijk niet waarom, maar daar is ze puber voor. Pa en ma hopen dat ze later een bloemenstalletje kan beginnen. Op de basisschool zijn ze elk jaar weer gelukkig als er ten minste een paar naar de mavo gaan. 'Je bent hier heel geleerd als je de mavo afmaakt', vertelt de opbouwwerker. De meesten gaan echter naar het lager beroepsonderwijs. De Lts, zeggen ze hier nog gewoon. De schoolresultaten worden de laatste jaren door allerlei begeleidingsprojecten wel beter. Maar de onderwijzers zien toch nog heel wat jongens en meisjes al snel weer afhaken. Wie door de wijk loopt, kan ze zien basketballen, lanterfanten, auto's lassen, pilsjes drinken of een frietje pakken. 'Er is geen voorbeeldgedrag', zegt de opbouwwerker. 'Het is hier normaal om niet te werken.' De onderwijzers op de basisschool zien het ook en proberen er iets aan te doen. Maar soms worden ze er moedeloos van. 'Geen van onze bijna tweehonderd kinderen heeft geen problemen thuis', zegt de directeur. Hij vertelt over drukke kinderen, geslagen kinderen en verwaarloosde kinderen. Veel problemen zijn terug te voeren op de financiën thuis. 'De meeste mensen hebben torenhoge schulden. Veel kinderen zijn slecht gevoed. Er zijn er die echt met honger op school komen. Ze eten onze boterhammen op. In de winter staan ze soms rillend in een sportbroekje voor de deur. Omdat er geen geld is voor kleren. Sommigen stinken zo, dat je zeker weet dat de douche waartoe je ze bij gym dwingt, de enige is die ze krijgen.' De directeur constateert dat de meeste ouders financiële problemen hebben die uiteindelijk leiden tot verwaarlozing van hun kinderen. Toch verwijt hij de ouders niets. 'Geen enkele. ouder wil niet het beste voor zijn kind. Ik vind dit niet meer hun eigen schuld. Het zijn de omstandigheden. Ik zou mezelf wel eens willen zien als ik van hot naar her werd gejaagd en zulke schulden had. Ik kan ook niet rondkomen van een uitkering als ik een gezin met kinderen heb.' Hogere uitkeringen, mensen aan werk helpen. Dat zijn de oplossingen. 'Schulden saneren heeft geen zin als je de mensen geen perspectief biedt. Deze mensen doen hun hele leven niets anders dan watertrappelen en proberen boven te blijven.' Hij heeft weinig hoop dat het beter wordt. 'Want het land wordt almaar rechtser, en de instanties zijn steèds starder. Als je een voorstel hebt dat politiek scoort, kun je ook hier in de gemeente miljoenen loskrijgen. Maar als ik vijftig gulden vraag om een kind een broek te kopen, dan kan dat niet. Daarvoor is toch bijzondere bijstand, zeg ik dan. Maar nee, zo werkt dat niet.' De school heeft een door particulieren gevuld noodfondsje. Daar betaalt hij die broek dan maar uit. Evenals de dertig gulden voor het jaarlijkse schoolreisje, die een aantal ouders niet kan missen. 'Schande dat dat nodig is. Waarom kunnen die ouders dat niet krijgen van de gemeente? Daar durft gvd de ene ambtenaar voor de andere niet flexibel te zijn.' Frank Poorthuls De Potters heten in werkelijkheid anders.