Luk Brusselaers:

Als de vos de passie preekt, boer let op Uw ganzen!

Wie de ontwikkelingen bij de nieuwe CAO's volgt, moet constateren, dat er flink wat achteruitgang komt op het vlak van werkzekerheid. De mogelijkheden om werknemers gemakkelijker de werkloosheid in te laten vloeien worden groter. Wachtgeldregelingen staan overal op de tocht onder het mom van "te duur" of niet efficiënt. Extra betalingen voor overuren worden afgeknepen, in de mate van het mogelijke zelfs al afgeschaft, de werknemers moeten al naargelang het werk dat vereist "flexibel" inzetbaar worden, bijzonder verlofdagen worden afgeknabbeld en de mogelijkheden tot vervroegd op pensioen gaan worden afgeschaft. Al eerder werden er nieuwe wetten aangenomen die het ontslaan van werknemers moeten vergemakkelijken, uitkeringen worden afgeschaft of verminderd.

Verdrag van Lissabon: Sociale ramp

Luk Brusselaers
Hoefkensdijk 11
4584 RS Kuitaart
E-mail: brusselaers@zeelandnet.nl

Aan : redactie BN/DeStem

Lezersbrieven

Wouter Bos geeft nu al te kennen dat ook met de PvdA de afbraak van de arbeidsvoorwaarden en sociale zekerheid zal verder gezet worden ("Veranderingen zullen pijn gaan doen" BN/De Stem 06/12/05). Groen(s)links gaat volgens Bos nog verder dan de PvdA. Wouter prijst het Scandinavisch model aan, als alternatief. Even op een rij:

• liefst 30% van de Zweedse 50-plussers werkt helemaal niet, maar zit ziek thuis.
• 312.000 Zweedse 50-plussers zijn kapot gewerkt en zitten thuis met invaliditeitspensioentje van niets.
• Sinds 1998 toen de Zweden gedwongen werden om langer te werken is het aantal invalide 50-plussers verdubbeld.
• Het ziektepercentage bij de werknemers op een gewone werkdag bedraagt 20%.
• Officieel is 74% van de bevolking aan het werk, maar door het ziekteverzuim ligt dat cijfer veel lager.
• Sinds de pensioenhervorming in Zweden is de normale pensioenleeftijd nu 65 jaar. Wie vroeger stopt wordt financieel zwaar gestraft. Voor elke maand minder dan 65 jaar 0,5% pensioen inleveren!

De pensioenen zijn zo laag dat mensen zelfs na hun 65 blijven werken. Het gemiddelde pensioen was in 1998 nog 70% van het gemiddelde loon, nu nog maar 50%! Voor elke maand dat je langer werkt dan 65 jaar, krijg je 0,7% pensioen bij. Officieel mag je tot je 70 jaar blijven werken om voldoende pensioen bij elkaar te sparen.

Van alle Zweedse 60-plussers moet 1 op de 3 rondkomen met een deeltijdse job. Veel Zweedse 55-plussers zitten in zwaar gesubsidieerde nepcontracten. Als een werkgever een 55-plusser aanwerft in plaats van een jongere, dan krijgt hij 75% van de loonkosten terugbetaald! Zo'n 55-plusser aanwerven op kosten van gemeenschap die dan na 2 jaar terug op straat wordt gezet!

Luk Brusselaers

We worden ouder en dat ouder worden wordt ons door alle regeringsverantwoordelijken als een natuurramp aangepraat, er zijn geen jongeren om de pensioenrekening te betalen!

Sinds een tiental jaren loopt er een aanhoudende kampanje, een onophoudelijke hersenspoeling met als stelling dat onze pensioenrekening oploopt, het is een de grijze bom die gevaarlijk tikt en dreigt af te gaan! Minder werkenden en meer gepensioneerden, dus minder pensioen, of meer betalen en of langer werken (minder lang leven mag ook nog vanzelf). Langer werken zou een oplossing zijn, want dan worden er langer bijdragen betaald in plaats van opgenomen. Maar waarom probeert men ons met alle geweld wijs te maken dat er een vergrijzingsprobleem is gekoppeld aan een betalingsprobleem m.b.t. pensioenen?

1. Echte tewerkstelling, geen langere tewerkstelling!
   De betalingsproblemen kunnen perfect opgevangen worden, door echte tewerkstelling. Echte tewerkstelling wil zeker niet zeggen, mensen langer laten werken, want langer werken betekent zeer zeker niet méér werkgelegenheid! Langer werken zonder groei van werkgelegenheid betekent zelfs minder kansen voor anderen! Minder werkgelegenheid voor anderen. Er moet in de eerste plaats werk bijkomen door het scheppen van meer werkgelegenheid, door het scheppen van echte werkgelegenheid, dus geen nep-jobs zoals bijvoorbeeld ID-banen. Waarom zoveel werklozen en tegelijkertijd anderen langer doen werken???

2. Minder jongeren: positief !
   De vergrijzingheeft twee kanten: er komen méér ouderen, maar ook minder jongeren! Dat is tegelijkertijd toch ook positief nieuws! Immers minder jongeren betekent ook minder werklozen! Dat wil dan zeggen minder arbeidskracht op de arbeidsmarkt! Maar daar knelt het schoentje van de werkgevers! Werkgevers liggen niet wakker van werkloosheid maar wel van de kostprijs van de arbeidskrachten en die kostprijs wordt hoger bij een lager aanbod!
   Het langer doen werken van ouderen is objectief gezien tegen het belang in van de jongeren en hun toekomst! Als er meer ouderen op de arbeidsmarkt blijven verhoogd dit het aanbod van arbeidskrachten op de arbeidsmarkt! Daardoor treden ouderen en jongeren met elkaar op de arbeidsmarkt in concurrentie en wordt de neerwaartse druk op de lonen in stand gehouden.

3. Het werk is lichter en we kunnen dus langer werken?
   Maar als de arbeidsvoorwaarden lichter en dragelijker worden, zal het dan niet gemakkelijker zijn om langer te werken? Om te beginnen hebben de mensen die nu reeds een lang verleden in het arbeidsproces hebben opgebouwd, daar weinig boodschap aan. En wat wordt verstaan onder verbetering van de arbeidsvoorwaarden? Een drastische verlaging van het arbeidsritme en de werkdruk? Een drastische vermindering van het aantal arbeidsuren, zoals naar 32-urige werkweek, met loonbehoud en aanwervingen? Klinkt goed, maar de werkelijkheid is anders!
   Wel wil men de loopbaan meer ontspannen maken door werknemers toe te laten meer rustpauzes in te bouwen tijdens hun loopbaan, als zij die dan wel zelf betalen! We kennen de vormen van vervroegde uitdiensttreding middels het door de werknemers opgespaarde werk en opgespaard loon, de door de werknemers zelf dik te betalen levensloopregeling allemaal een sigaar uit eigen doos. Dan hebben we de invoering van meer flexibiliteit wat al zeker een stijgende werkdruk oplevert!

4. Ouderen kosten geld, jongeren ook!
   Wanneer er minder jongeren zijn, dan levert dat tegelijkertijd ook besparingen op. Ook jongeren moeten onderhouden worden: kinderopvang, kinderbijslag, onderwijs, gezondheidszorg. De overheidsuitgaven voor een kind zijn niet veel verschillend dan die voor een oudere!

5. Stijgende productiviteit met minder arbeidskrachten
   En dan is er de stijgende productiviteit! Met veel minder mensen wordt de dag van vandaag veel meer geproduceerd en dus zijn er veel minder mensen nodig om nog meer winst te maken. Waar gaat die extra winst naartoe en in hoeverre is die opgebouwde extra winst niet geschikt om bij te springen in het pensioenverhaal? Of is de weg voor de winst een eenzijdige weg? Ook nog een geluk dat er gezien het gegeven dat er nu veel minder arbeidskrachten nodig zijn om nochtans een veel hogere productie te halen, er tevens minder jongeren zijn, anders nog meer te betalen werklozen?

6. Pensioenfondsen en kapitalisatie
   Levert de kapitalisatie bij pensioenfondsen meer pensioen en zekerheid op? Hoe meer geld er op de financiële markten komt hoe lager de rendementen! Pensioenfondsen kunnen dan misschien investeren in de meest winstgevende sektoren, maar naarmate hun beleggingskapaciteit groeit, zullen de winstgevende sectoren krimpen. Pensioenfondsen zijn een heel belangrijke bron van instabiliteit op de internationale financiële markten. Zij liggen mee aan de oorsprong van speculatieve zeepbellen. En die pensioenfondsen verhogen de opgelegde bijdrage als hun investeringen te weinig opleveren, pensioenfondsen hebben geen humanitaire doelstellingen.

7. Weg met de solidariteit tussen bevolkingsgroepen dankzij pensioenfondsen?
   De kapitalisatie van de pensioenfondsen ondergraaft de solidariteitsbeweging tussen de mensen! Immers kapitalisatie wil het hoogste rendement. Voor een pensioengeldbeheerder is een onderneming van vandaag niets meer dan een winstobject. De belangen van de werknemers (behoud van werk en loon) en die van gepensioneerden (hoge winsten voor de pensioenfondsen) zijn tegenstrijdig!

8. Het Lissabon-akkoord, het verenigde Europa van het kapitaal
   De Lissabon-agenda (anno 2000) met als doel dat Europa concurrentieel moet zijn met de VS in 2010, geeft daarbij aan de het systeem van sociale zekerheid in Europa te duur is en dat dit systeem moet worden veramerikaniseerd! . Echter van "Europa de meest competitieve economie van de wereld maken" is totaal in tegenspraak met een volledige tewerkstelling. De Europese werkgevers klagen over een dreigende krapte op de arbeidsmarkt en over de veroudering van de bevolking. Hoewel krapte? Er zijn 15 miljoen werkzoekenden in Europa?! Krapte op de arbeidsmarkt doet de lonen stijgen -zoals hoger al aangegeven- en dat is dan weeral een bedreiging voor de Europese werkgevers in het kader van hun concurrentiële wereldpositie!

9. Demografisch onderzoek
   En dan nog, ver vooruitzien m.b.t. de demografie, is kijken in een glazenbol die ondoorzichtig is. De vooruitzichten van 1950 voor het jaar 2000 zijn zo voorbijgegaan aan de pil, de gastarbeiders en de evoluties naar kleine gezinnen en alleenstaanden. Een 50-jarige prognose uit 1900 hield geen rekening met twee wereldoorlogen. Bevolkingsstatistieken hebben een erg beperkte levensduur, er zijn teveel onbekende factoren die onvoorzien kunnen opduiken.

10. Waarom de nadruk op de "grijze" ramp?
    De reden van het aanhoudende geroep over de "grijze"ramp? In kunnen grijpen in de sociale verzekeringen en deze langzaam maar zeker de nek omdraaien in ruil voor privé-initiatief dat zal staan voor geld, winstbejag, ten koste van een sociale samenleving! Individualiteit en egoïsme tegenover een sociale maatschappij!

20/09/05

Luk Brusselaers

"Het internationale economische systeem is niet zo vrij als vaak beweerd wordt en onze keus is er niet een tussen een vrij systeem gebaseerd op vrij ondernemerschap en een volledig geleide economie. De werkelijke keuze die we moeten maken is tussen het vasthouden aan ons huidige systeem, dat grotendeels wordt geleid en gemanipuleerd in het voordeel van de rijke landen en het opteren voor een systeem, dat gericht is op het vinden van oplossingen voor het probleem van een rechtvaardige verdeling van inkomen en bezit, van schaarste aan natuurlijke hulpbronnen en van vernietiging van het milieu".

Joop den Uyl voormalig Nederlands premier, geciteerd in J. Tinbergen: "Naar een rechtvaardiger Internationale Orde". Een rapport aan de Club van Rome. Amsterdam 1977, blz 11.

Het kapitalisme heeft een belangrijke historische rol gespeeld. Het heeft de mensheid opgetild uit de omstandigheden van de vorige productiewijzen. De totale wereldproductie heeft een duizelingwekkende hoogte bereikt van 45.000 miljard dollar per jaar (reële koopkracht). Dat is tweemaal zoveel als in 1975 en zevenmaal zoveel als in 1950. Vandaag produceert één arbeider evenveel als vijftig arbeiders op het einde van de 18de eeuw. Die toegenomen productiviteit is meer dan voldoende om iedereen rijkelijk te voorzien in zijn behoeften.

Op medisch vlak zijn formidabele mogelijkheden gecreëerd. Tussen 1960 en 2000 steeg de gemiddelde levensverwachting op deze planeet met een derde, werd de kindersterfte meer dan gehalveerd en steeg het inkomen per persoon met 80%. De hoeveelheid calorieën per persoon steeg de afgelopen 25 jaar met 16% en de hoeveelheid proteïnen met 20%. We zijn slechts honderd miljard dollar verwijderd van de totale uitroeiing van de ergste armoede en miserie. Louter financieel gesproken is dat in een handomdraai opgelost.

Maar, daar knelt het schoentje. Het kapitalisme is gewoon niet in staat dat schijnbaar kleine probleem op te lossen. Het heeft in het verleden weliswaar de voorwaarden gecreëerd voor ontwikkeling, maar dat zijn de nodige en lang geen voldoende voorwaarden voor een betere en hogere samenleving. Integendeel, vandaag is het kapitalisme een rem geworden op de verdere ontwikkeling en dat zien we op verschillende vlakken. Op ecologisch gebied is er het broeikaseffect. Op militair vlak bracht deze productiewijze vorige eeuw op korte tijd twee wereldoorlogen teweeg. Vandaag gaat het opnieuw die richting uit. Op sociaal vlak gaat het helemaal fout!

De voedselproblematiek: op wereldvlak is er een productieoverschot van 10% Toch zijn er 840 miljoen hongerende mensen. Er worden jaarlijks honderden tonnen voedsel vernietigd terwijl er dagelijks bijna 100.000 mensen sterven van honger. De FAO (Voedsel- en landbouworganisatie van de VN) berekende dat het kostenplaatje om de honger uit te roeien zo'n vijf miljard dollar bedraagt. Dat is iets minder dan een honderdste van wat de VS jaarlijks aan bewapening uitgeeft. In het kapitalisme is voedsel geen mensenrecht, geen basisbehoefte, maar een koopwaar, big business. De voedselproductie en - handel worden gecontroleerd door een handvol multinationals, zij worden beschermd door de regeringen van het Noorden. Zij kennen maar één parool: winstmaximalisatie.

Op gezondheidsvlak is het al niet beter. Negentig % van alle onderzoek in de farmaceutische industrie is gericht op de gezondheidsproblematiek van de 10% rijksten. De overige 90% moeten het stellen met de kruimels. De ontwikkelingslanden gebruiken een schamele 2% van de geneesmiddelen die wereldwijd geproduceerd worden. Terwijl de gezondheidsmultinationals miljarden dollars winst opstapelen volstaan 13 miljard dollar om de belangrijkste ziektes zoals tuberculose, malaria, diarree, uit te roeien. Dankzij de concentratie van de middelen en capaciteiten kunnen de multinationals gemakkelijk goedkope vaccins produceren die de "armenziektes" kunnen uitroeien of voorkomen.

De investeringen gaan echter naar "rendabele" ziektes. 't Is te zeggen naar de chronische ziektes die de consument permanent verplichten om dure medicamenten te kopen. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft berekend dat een investering van 35 miljard dollar in gezondheidszorg elk jaar 8 miljoen doden zou voorkomen en een economisch voordeel van 360 miljard dollar zou opleveren. Dat is echter een redenering op macrovlak. Binnen het kapitalisme werkt dat niet, want een multinational redeneert op microvlak. Het is zijn winst die telt, de rest is van geen tel. Dat is nu eenmaal het gevolg van privé-bezit van de productiemiddelen. Volgens de Internationale Arbeidsorganisatie zijn er ongeveer één miljard mensen geheel of gedeeltelijk werkloos. Dat is één op drie van de actieve bevolking. In de komende jaren zouden er twee miljard jobs moeten gecreëerd worden om de actieve bevolking van de arme landen te absorberen.

Zelfs de beleidsverantwoordelijken vinden dat het zo niet langer kan. Maar de meningen lopen uiteen over de oorzaken en hoe eraan verhelpen. De meeste beleidsmakers en de hoofdstroom media wijten de problemen niet aan de werking van het wereldsysteem zelf, maar aan de uitwassen ervan! Het probleem is het ongebreidelde kapitalisme, een tekort aan regulering. En dat kan verholpen worden door de werking van het systeem bij te schaven, door hervormingen door te voeren. Stap voor stap kunnen de problemen dan worden opgelost. Deze zeer wijd verspreide visie klinkt op het eerste gezicht aannemelijk, maar ze weerstaat de toets van de werkelijkheid niet.

Voorbeeld de landbouw en de voedselproductie. Deze sector is het meest geregulariseerd van de wereldeconomie, met honderden miljarden steun en met strikte regelgeving, tot en met quota en vaste prijzen. Amper één zestigste van wat de rijke landen jaarlijks aan subsidie voor hun landbouw geven, volstaat om de honger in de wereld weg te werken. Waarom gebeurt dat niet? Het probleem is geen kwestie van reguleren en nog meer reguleren. Het probleem is dat deze sector, zoals bijna alle andere, nagenoeg volledig beheerst wordt door een handvol multinationals. Een multinational is een planeconomie in privé bezit! De drijfveer is winstmaximalisatie, ook al moet dat ten koste gaan van miljoenen mensen. Daar ligt de kern van het probleem. De tirannie van het kapitalisme moet gebroken worden. Het gaat hier echter om economische giganten. Het zakencijfer van de 200 grootste bedrijven is tweemaal zo groot als het totale inkomen van de armste landen (80% van de wereldbevolking).

Dat van GM is groter dan het BNP van Noorwegen. Door hun overmacht hebben deze multinationals geen enkele reden om hun koers te wijzigen. En ze hebben daarenboven geen manoeuvreerruimte om dat te doen omwille van de onderlinge concurrentie. Ze zullen enkel rekening houden met ethische bekommernissen als ze daartoe gedwongen kunnen worden. Hervormingen? Het gaat hier uiteindelijk niet om hervormingen, maar om een heuse omwenteling, om de omkering van de machtsrelaties.

Chomsky: het gaat hier om privé-instellingen die aan niemand verantwoording verschuldigd zijn. Hun intern functioneren heeft een totalitair karakter. De multinationals proberen zich meester te maken van de wereldeconomie (…). Een breder aanpak van het probleem vereist de afschaffing van de multinationals, net zoals dat gebeurd is met de slavernij. Vergeet niet dat deze instellingen geschapen zijn door de mens ze zijn geen natuurlijk gegeven Ze kunnen dus overwonnen worden door de strijd van het volk. Dat we niet meer in slavernij of feodalisme leven, dat we niet langer onder de knoet van koningen of prinsen zitten, is toch omdat die zijn omvergeworpen door strijd, en niet door een geschenk uit de hemel".

Je kan economie niet scheiden van politiek en omgekeerd. De multinationals leggen de spelregels van het wereldsysteem niet zelf vast. Daarvoor doen zij een beroep op de nationale regeringen en op internationale instellingen. Machtige lobbygroepen gaan hun zaak bepleiten bij politici. Maar doorgaans moeten de politici niet echt bewerkt worden, een grote meerderheid is overtuigd van het neoliberaal gedachtegoed. Om een en ander op elkaar af te stemmen en de spelregels te bespreken, ontmoeten politici en ondernemers elkaar geregeld op exclusieve bijeenkomsten (zoals jaarlijks te Davos). Heel wat politici zetelen trouwens in allerhande ondernemingen of ze zijn zelf afkomstig uit het zakenleven, of ze ronden hun carrière af in het bedrijfsleven. Dus ook de politieke verlengstukken moeten worden aangepakt.

De omwenteling moet plaatsvinden op zowel internationaal als nationaal vlak. Zolang de machtsverhoudingen niet veranderen, intact blijven, is het rommelen in de marge. Sinds de tweede wereldoorlog heeft men het ene na het andere ontwikkelingsprogramma gelanceerd. De kloof werd alleen maar groter. Alleen de landen uit het Zuiden waar de interne machtsverhoudingen gewijzigd zijn, zo dat ze in staat waren te breken met de logica van het wereldkapitalisme of deze althans sterk in te perken, zijn er in geslaagd een grote sprong voorwaarts te maken op het vlak van sociale en economische ontwikkeling.

VN-rapporten vergelijken in dat verband de sociale ontwikkelingen van China en India. "China heeft opmerkelijke successen geboekt op het vlak van het verminderen van de armoede - successen die voor veel minder ontwikkelde landen een les kunnen zijn". Dat geldt ook voor Cuba! "Cuba toont dat het zelfs voor een arm land niet nodig is zijn bevolking bloot te stellen aan de ergste ontberingen. Cuba heeft een gezondheidsniveau bereikt dat onbekend is voor de meeste arme landen. Op dit valk kunnen wij daarvan leren" (Kofi Annan, de secretaris - generaal van de VN). Een ander land dat in de rapporten van de VN een vermelding krijgt is Vietnam. Daar daalde het aantal armen tussen 1987 en 1999 met één derde. Globaal genomen steeg het aantal armen in de kapitalistische landen in die periode met 340 miljoen terwijl dat aantal in China en Vietnam samen daalde met 163 miljoen!.

Cuba versus Latijns-Amerika

• In Cuba is de levensverwachting gemiddeld zes jaar hoger dan het gemiddelde van het continent
• De kindersterfte is in Cuba 4 x lager dan het gemiddelde. Indien Latijns-Amerika dezelfde score zou behalen als Cuba, dan zouden per jaar 155.000 kinderen kunnen gered worden.
• Ten minste 60% van de Latijns-Amerikaanse bevolking geraakt niet aan het minimum aantal calorieën en proteïnen. In Peru loopt dit percentage op tot 83%. In Cuba is er op dat vlak geen probleem!
• In Latijns-Amerika loopt de informele tewerkstelling op tot 58%, 85% van alle nieuw gecreëerde jobs is informeel. In Cuba gaat het slechts om enkele procenten. Alleen al in Midden-Amerika loopt de kinderarbeid op tot 7,5 miljoen. Er zijn in het hele continent 40 miljoen verlaten kinderen. Er is sprake van 120.000 kinderprositituees. Allemaal realiteiten die je in Cuba niet terug vindt, alle kinderen gaan er naar school.
• Volgens een onderzoek van de UNESCO scoren Cubaanse scholieren van de derde en vierde graad veel hoger dan hun collega's in Latijns-Amerika..
• Als het over politiek en mensenrechten gaat bekijken wij Cuba meestal door een Westerse bril. Maar zelfs met die bril scoort Cuba beduidend beter. In Latijns-Amerika worden jaarlijks 140.000 mensen vermoord als gevolg van politiek of sociaal geweld. Folteringen en verdwijningen zijn er schering en inslag. Ook daarvan blijft de Cubaanse samenleving gespaard. In Cuba werd nog nooit één vakbondsleider vermoord. Praktisch geen enkel Latijns-Amerikaans land kan dat zeggen.