Paars II als regelneef

30 maart 2002

Door: Prof. Dr. A. Knoester

's-Gravenhage

Naast de wachtlijsten in de gezondheidszorg, de toegenomen ???, bijna 1 miljoen WAO'ers, de ontspoorde immigratiepolitiek, de files en de klucht rondom de NS heeft Paars nog een ander brevet van onvermogen nagelaten: de herziening van ons belastingstelsel die in 2001 werd ingevoerd. Nu miljoenen Nederlanders zich weer hebben stukgebeten op hun jaarlijkse belastingaangifte (maandag is het 1 april!), blijkt pas in volle omvang met welk stelsel Paars II ons heeft opgezadeld.

Het aangiftebiljet bestaat intussen uit een soort boekwerk met 42 vragen waarbij verondersteld wordt dat u deze vragen ook begrijpt. Om dat laatste mogelijk te maken heeft de belastingdienst behulpzaam een toelichting aan het aangifteboekje toegevoegd dat maar liefst 60 pagina's beslaat. Uit deze toelichting blijkt eens te meer dat ons huidige belastingstelsel bestaat uit één grote brij van regeltjes, uitzonderingen op de regeltjes, drempels, heffingskortingen en allerhande ander moois. Uit alles blijkt dat het huidige belastingstelsel is opgezet door een heuse regelneef. Zo bevat het nieuwe belastingstelsel maar liefst 12 heffingskortingen variërend van de algemene heffingskorting tot de combinatiekorting, de jonggehandicaptenkorting en aanvullende ouderenkorting.

De bedenker van dit alles is de huidige PvdA minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Willem Vermeend. In zijn voorgaande functie van staatssecretaris op Financiën stond hij aan de wieg van het huidige hopeloos ingewikkelde belastingstelsel. Maar Vermeend was niet alleen! In de eerste plaats werd zijn brouwsel volledig omarmd door VVD-minister Gerrit Zalm (Financiën) en vervolgens door het volledige Paarse kabinet. De ingewikkeldheid van het huidige fiscale stelsel is niet alleen vervelend voor de burgers en bedrijven, maar brengt ook enorme maatschappelijke kosten met zich mee. Volgens een zeer conservatieve raming van het ministerie van Financiën zelf bedragen deze jaarlijks ruim 4,5 miljard.

Het is dan ook de hoogste tijd dat een vereenvoudiging van ons belastingstelsel in de politiek een hoge prioriteit gaat krijgen. Het CDA pleit voor het invoeren van een voor iedereen geldende vlaktaks van 35%. Dit is geen slecht idee aangezien voor de meeste Nederlanders een vlaktaks met een tarief in deze orde van grootte nu al realiteit is. En als wij er ook nog eens in zouden slagen om ons van de talloze, contraproductieve uitzonderingen op de uitzonderingen van ons huidige belastingstelsel te ontdoen, wenkt zelfs het perspectief van een nog veel lager vlaktakstarief, van 23%. En dat zou toch wel heel fortuinlijk zijn.

Prof. Knoester in Dagblad de Telegraaf over de diefstal van rente door de banken

Geachte heer Witteman,

U zou eens de heer Rob Brockhus en Ab Flipse moeten uitnodigen. Mensen uit de praktijk en met een duidelijke gevoel voor eerlijkheid en democratie. Klik op en op www.sdnl.nl/quekel-8.htm en www.sdnl.nl/quekel-9.htm.

Ter uwer Info: Brief aan: Peter Paul de Vries van de VEB: Ter info, hopelijk leest u deze belangrijke informatie. Klik ook op: toezicht5.htm

Deze informatie is naar 32000 e-mail adressen gestuurd en naar alle kamerleden en diverse topmanagers. U reageert dan wel nooit op onze mails, toch bent u vaak in beeld als strijder tegen onrecht. Nu ook weer met Mac Greggor, vroeger in Waalwijk gevestigd en volgens mij failliet gegaan. (Euro Fashion). Toch zijn dit kleine visjes en laat u de grote vissen zoals de ??? organisatie Delta Lloyd ongemoeid. Dit siert u niet. Bezoek de website www.sdnl.nl en klik op Delta Lloyd versus Docters van Leeuwen en op New Rain Forest, links bij de blauwe buttons. Weet u dat Delta Lloyd voor hun beursgenoteerde beleggingsfondsen alleen maar posities hoeven in te nemen? Vraag, wat gebeurt er met het geld van de belegger of polishouder? Gaat het daarmee net als bij Legio Lease?

U had vandaag 1 april 2002 inderdaad grand old men op bezoek. Alleen schat ik uw intelligentie hoger in dan de vaak achterhaalde standpunten van deze grand old men. Vooral Wallage hield vast aan het rode partijbeginsel van de P(ra)vdA. Hoe kunt u laten gebeuren dat deze heren nu al iemand (Pim Fortuyn) de schuld geven, die part nog deel heeft gehad aan het echec van Paars. Lees in ieder geval de column van Prof. Dr. A. Knoester van zaterdag 30 maart 2002 in Dagblad de Telegraaf.

Ik schat deze prof vele malen hoger in dan uw zogenaamde grand old men. Als u werkelijk objectief wilt zijn dan zou u er goed aan doen om aan de opvreters van Paars maar eens te vragen waar al die banen gecreëerd zijn. U zult verbaasd zijn en met het schaamrood op de kaken ontdekken dat het veelal banen zijn in de publieke sector. Van de 140.000 banen van vorig jaar is er ongeveer 60% gerealiseerd in een functie van ambtenaar of semi-ambtenaar. U zou eens een eigen onderzoek moeten instellen in welke sectoren de banen gerealiseerd zijn. Weet u dat nu al meer mensen (60%) uit de Nederlandse ruif eten dan de mensen die hem moeten vullen. Dit loopt gewoon spaak, daar hoef je geen politicus voor te zijn. Alleen je gezond verstand gebruiken. Volgens mij heeft u dat in ieder geval wel.

Overigens heb ik een primeur voor u. Er is helemaal niets opgelost. Het is een dogma van Paars dat door velen in onze samenleving ontdekt is en Paars zal erop worden afgerekend. Ik heb het echec van eind 1978 meegemaakt. Ook na een PvdA periode. Nu nog doen Verzekeraars en Banken hun vorderingen stuiten bij die gezinnen welke toen hun huis gedwongen hebben moeten verkopen en met grote schulden zijn blijven zitten.

Structuurvisie inzake Huizenbezit in Nederland van en door Paul Quekel senior

Bij deze stel ik u op de hoogte dat de verkoop van Woningen in ons gebied, Waalwijk, Drunen, Kaatsheuvel, Vlijmen, Vught, Zaltbommel en 's-Hertogenbosch stagneert. Leegstand van bedrijven en kantoren is ook al enorm. Ook in andere gebieden van Nederland verwacht ik soortgelijke ontwikkelingen. Nieuwbouwwoningen worden nog redelijk verkocht, maar ook de prijzen hiervan lopen de spuigaten uit. Bestaande appartementen zijn eigenlijk onbetaalbaar geworden. Hiervoor bedragen de vierkante meter prijzen al vaak meer dan fl. 5000,- per m2.

U kunt deze gegevens gewoon van Internet halen.

De oorzaak is een ongekende opdrijving van prijzen geweest. Omdat ieder land zonodig in de EU onder stringente voorwaarden moest meedoen en in 1992 nog geen enkel land aan deze Maastrichtse voorwaarden kon voldoen is de rente in die periode tot aan 1996 essentieel verlaagd. Van boven de 9% tot aan ongeveer 4%. Dit is van enorme invloed geweest op de economische groei of het zogenaamde Poldermodel van de heer Kok en zijn Paarse regering.

Huizen die in 1995 nog geen fl. 150.000 kosten met een hypotheek van fl. 120.000, worden nu en zijn reeds verkocht voor meer dan fl. 400.000 met een hypotheek vaak hoger dan fl. 450.000. Het verschil is besteedt aan nieuwe huizen, auto's, tweede huizen, buitenlandse reizen, interieurs en dure inrichtingen van nieuwe huizen, verbouwingen van bestaande huizen, caravans, schenkingen aan kinderen, boten enz. enz. U kunt met uw (computer) via internet data bestanden raadplegen van Makelaars en hiernaar een onderzoek doen en misschien komt u met dit onderzoek nog meer te weten over mijn visie. Nog erger zijn de vragen van de Belastingdienst over de verhoging van de Hypotheken door Nederlandse Burgers in de jaren 1996, 1997, 1998 en waarvoor deze verhogingen zijn gebruikt. U voelt het goed aan, grote delen van deze hypotheken zullen niet meer aftrekbaar zijn. Lang leve Paars met Zalm en Vermeend. Lees hierover op www.toezicht.nl en de tijdbommen inzake renteaftrek onder de Nederlandse Samenleving.

Triest en zeer asociaal vind ik het beleid van vele Gemeentes in Nederland. Fatsoenlijke huurhuizen zijn bijna niet meer gebouwd in onze regio. Vaak worden de gronden via WVG (Wet Voorkeursrecht Gemeenten) van grondbezitters verworven. In samenspel van Gemeentes met projectontwikkelaars en Aannemers zijn de grondprijzen gestegen in onze regio tot fl. 1250 per m2.

In Empel ('s-Hertogenbosch) worden momentheel kavels van 850 tot 1200 m2 aangeboden voor deze prijs. Vele Sociale Woningbouwcorporaties zijn samen met Gemeentes op de stoel van projectontwikkelaar gaan zitten. Vaak hebben deze gezamenlijk met Aannemers grote percelen grond gekocht. Deze Woningbouwcorporaties verkopen aan hun huurders de huizen tegen momenteel gangbare prijzen. Ze vergeten dat vele van deze huizen met subsidie van de Overheid (lees Burgers van Nederland) gebouwd zijn. Wordt deze subsidie nu aan ons teruggegeven? Ik ken projectontwikkelaars die zeggen, "voor fl. 30.000 winst per woning start ik mijn auto niet eens meer". Deze projectontwikkelaar maakt per woning minimaal fl. 100.000 winst. Ik kan u nog vele voorbeelden meer geven.

Nu de oplossing. Met in het achterhoofd de neergang van de eind zeventiger en begin tachtiger jaren en in wat mindere mate rond het begin van de negentiger jaren en alle ellende die daaruit is voortgekomen, zou het verstandig zijn om gezamenlijk met Verzekeraars, Banken en Overheid een Stichting Vangnet te maken voor de huizenbezitters die in de problemen komen.

De hypotheekgever koopt het huis terug voor 80% tot 90% van de huidige waarde. De bewoner huurt het pand voor een gangbare huur volgens een af te stemmen berekening. Het belastingvoordeel inzake aftrek hypotheek komt ten goede van het Vangnet. De bewoner is altijd gerechtigd zijn pand tegen dezelfde prijs plus 10%,20% terug te kopen. Al deze verkopen geschieden zonder overdrachtsbelasting en/of afsluitprovisies. Het voordeel van de Stichting Vangnet mag nooit meer zijn dan de gederfde rente tijdens deze periode. Ergo er mag geen winst gemaakt worden.

Het voordeel van deze methode is dat de huizenprijzen zich bij het ineenstorten van de waarde zoals in 1978 wel kunnen verlagen, maar zich ook snel zullen stabiliseren. Dalingen tot 50% zoals eind zeventiger jaren kunnen daarmee opgevangen worden. De overheid verliest wel inkomsten uit overdrachtsbelastingen en inkomstenbelastingen welke naar het Vangnet gaan, maar een debacle voor zeg maar alle Gemeentes in Nederland inzake de WOZ kan hiermede afgewenteld worden. Zoniet dan zullen er vele artikel 12 Gemeentes komen.

Dit is een korte persoonlijke visie. Ik hoop dat u er iets aan heeft. Verstandig omgaan met huizenbezitters is een verantwoording van Overheid en Hypotheekverstrekkers.

Met vriendelijke groet,

P.L.G. Quekel

C.c.

Gerd Leers CDA Tweede Kamer en
per 1-2-2002 burgemeester van Maastricht

Door Hanno Bakkeren

Tot tot voor kort explosief stijgende huizenprijzen hebben Nederlandse huiseigenaren overmoedig gemaakt. Nergens in Europa worden zulke hoge en riskante hypotheken afgesloten als hier.

'U wilt weten wat een hypotheek kost. Waarom niet wat hij oplevert?' Deze reclameslogan van ING Bank typeert volgens econoom Peter Neuteboom van het Delftse onderzoeksbureau OTB het veranderde denken over de koopwoning. Voor Neuteboom geen speculaties over de vraag of de huizenmarkt zal instorten, maar een zoektocht naar het antwoord op de vraag hoe en waaróm huizenkopers zich met steeds groter gemak tot over de oren in de schulden lijken te steken. In 'Een internationale vergelijking van de kosten en risico's van hypotheken', het onderzoek dat hij in opdracht van het Ministerie van VROM uitvoerde, concludeert hij dat vooral in Nederland de laatste tien jaar alle remmen zijn losgegaan.

Was Nederland in de jaren tachtig op Europees niveau nog een bescheiden middenmoter, vorig jaar werden we koploper met een totale hypotheekschuld ter grootte van ruim 70 procent van het bruto nationaal product, ofwel 324 miljard euro. Een dikke verdriedubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. Ter vergelijking: in Italië, waar bijna 80 procent van de bevolking in een eigen huis woont, bedraagt de totale hypotheekschuld nog geen 8 procent van het BNP. Ook op individueel niveau zijn de schulden spectaculair gestegen. Zo is de gemiddelde hypotheekschuld hier bijna tweeënhalf keer zo groot als het besteedbare huishoudinkomen. De Italianen staan gemiddeld voor niet meer dan eenderde van het jaarinkomen bij de bank in het rood. Ook de hypotheekschuld als percentage van de waarde van de woning is in Italië met 5 procent veel lager dan de Nederlandse 35 procent. Nederlandse starters financieren hun woning zelfs voor 94 procent met geleend geld.

Waarom zijn Nederlanders, meer dan andere Europeanen, bereid zich zo diep in de schulden te steken? Komt het louter en alleen door onze royale hypotheekrenteaftrek? Onwaarschijnlijk, want deze bestaat al tientallen jaren en kan daarom de recente Nederlandse inhaalslag niet verklaren. Daarbij kent ook het gros van de andere Europese landen wel een of meerdere stimuleringsmaatregelen voor de huizenkoper. Als zowel de hypotheekrenteaftrek als de overige kosten en subsidies in aanmerking worden genomen, zijn bijvoorbeeld de Belgen jaarlijks nauwelijks duurder uit dan wij. Toch bedraagt hun totale hypotheekschuld maar net iets meer dan 20 procent van het BNP en lenen ze per gezin nog niet de helft van een jaarinkomen. Het feit dat onze zuiderburen, anders dan wij, behalve hun rente ook de aflossingen mogen aftrekken, zal daar ongetwijfeld debet aan zijn, maar verklaart de enorme verschillen volgens Neuteboom maar zeer ten dele. Lenen is in een land als België nog altijd synoniem voor afhankelijkheid. 'In plaats van een huurbaas, huren jullie nu van de bank, maar dragen jullie wel zelf alle risico's', zo krijgt Neuteboom regelmatig van zijn smalende Belgische collega's te horen.

In Nederland woont nu net iets meer dan de helft van alle huishoudens in een eigen huis. In landen als België, Italië en Ierland geldt dat van oudsher voor circa 80 procent van de bevolking. Een groot deel van het in de eigen woning besloten vermogen gaat zo via vererving van generatie op generatie over en hoeft dus niet geleend te worden. In Zuid-Europa leiden de veelal belabberde pensioenvoorzieningen er bovendien toe dat mensen er wel voor waken het risico te lopen op oudere leeftijd door hun hypotheekverstrekker op straat te worden gezet. Bijna 90 procent van de Italiaanse eigen woningen is geheel hypotheekvrij - tegen een schamele 15 procent in Nederland.

Ook in Nederland werden woningen vroeger vooral gekocht om hun gebruikswaarde, maar dat veranderde in de jaren negentig dramatisch. De prijzen stegen maar door, de rente was laag en kwam ook nog eens grotendeels voor rekening van de fiscus. Met de extra hypotheek kon bovendien leuk verdiend worden op de beurs, zodat je vrijwel gratis woonde. De vraag of het koophuis inderdaad wel zo veel ruimer en prettiger was dan je oude huurflatje verdween, vaak met behulp van een leger welwillende hypotheekadviseurs, naar de achtergrond. Een huis werd ineens gezien als verstandige investering.

Toch ging het na een eerdere boom al eens goed mis op de huizenmarkt. Eind jaren zeventig storten de huizenprijzen in korte tijd met ruim 30 procent in, om pas in 1993 weer op hun oude niveau te komen. Deze les leek niemand zich te kunnen of willen herinneren. Huizenbezitters in andere Europese landen kregen het lid echter meer recent nog op de neus. In Frankrijk, Engeland en de Scandinavische landen zagen huizenbezitters de waarde van hun huis begin jaren negentig met tientallen procenten kelderen en ook Duitsland worstelt nog altijd met de huizencrisis die eind jaren negentig inzette. De gedroomde vermogenswinsten sloegen daar dus om in het tegendeel.

Erg? Dalende huizenprijzen zijn geen ramp zolang je niet hoeft te verkopen, maar hoe vang je als Jan Modaal de klap op als de rente opeens stijgt of je je baan kwijtraakt? Probleem is dat juist die minder vermogenden, zoals starters, de laatste jaren de grootste risico's hebben genomen om toch een betaalbare hypotheek te krijgen. Zo was beleggen ooit voorbehouden aan de rijken: zij die wel een gokje konden wagen. Dat laatste geldt niet voor de modale inkomens die dankzij de massaal afgesloten beleggingshypotheken hun hele hebben en houden hebben ingezet op de beurs.

Hoewel die ontwikkelingen zich in Nederland nog niet hebben vertaald in een dramatische stijging van het aantal uitzettingen (hier hooguit enkele tientallen per jaar versus dertigduizend in bijvoorbeeld Engeland), mag daaruit volgens Neuteboom niet geconcludeerd worden dat het wel meevalt met de risico's. De Nederlandse hypotheekmarkt is er namelijk een van pappen en nathouden. De hypotheekadviseurs zijn doorgaans graag bereid de noodlijdende huizenbezitter uit de brand te helpen met hypotheekvormen die in het gros van de ons omringende landen niet eens bestaan. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het omzetten van de ouderwetse annuïteitenhypotheek in een aflossingsvrije hypotheek. Lagere maandlasten, maar wel hogere kosten en grotere risico's. 'Engelsen zijn veel kritischer tegenover hun hypotheekadviseur en vertrouwen zijn verkooppraatjes voor geen cent. Nederlanders geloven nog steeds te makkelijk dat daadwerkelijk sprake is van een win-winsituatie.'

Ook het verkorten van de rentevaste periode kan de kosten op korte termijn drukken, maar maakt de toekomst onzekerder en daarmee ook riskanter. En het oprekken van de aflossingstermijn? 'Twintig jaar geleden had vrijwel geen enkele gepensioneerde nog een hypotheekschuld, maar dankzij de opkomst van met name de aflossingsvrije hypotheken, worden de schulden en tot ver over de pensioengerechtigde leeftijd heen getild', zo stelt Neuteboom.

Een gevaarlijke ontwikkeling, want ook in Nederland zijn gepensioneerden hun financiële toekomst tegenwoordig allerminst zeker. 'Zulke constructies hoeven niet per se slecht te zijn, maar je moet wel de tijd hebben de rit uit te zitten. Die zekerheid heb je helaas niet. Weet jij zeker dat je over twintig jaar nog steeds genoeg verdient en niet gescheiden bent?'

Tijdens zijn bewind en onder zijn leiding een nieuw belastingplan heeft laten invoeren. Het zou eenvoudiger moeten zijn. Misschien op Mars maar niet in Nederland. U zou eens een enquête moeten houden via uw krant, wie van de gewone burgers nog zijn belastingformulier kan invullen zonder hulp van experts. Weet u overigens dat er een ernstige vorm van leeftijddiscriminatie is bij zorgverzekeraars? Als je premie van je zorgverzekeraar in 4 jaar met meer dan 100% verhoogd is zoals bij mij en mijn vrouw en je bent boven de 40 jaar en je wilt veranderen van zorgverzekeraar dan moet je bij de nieuwe verzekeraar een premietoeslag betalen van 100%.

Dus al bij de leeftijd van 40 jaar ben je in Nederland al een zeer verhoogd risico. Je kunt dus niet naar een andere verzekering overgaan. U kunt dit navragen bij de heer M. Leers directeur van het Centraal Ziekenfonds te Tilburg. Hoezo kartelvorming en vrije marktwerking? Vrije marktwerking het stokpaardje van Jorritsma, onze minister van economische zaken op het niveau van de moeder Mavo, lees maar eens wat professor Heertje van haar vindt. Het is je reinste monopolie gedoogd door 8 jaar Paars. Maar wat wil je van een Paarse regering die gedogen tot een Nederlandse Kunstvorm heeft verheven.

Met vriendelijke groet,

P.L.G. Quekel

Nadere informaties: Paul Quekel senior
Tel: 0416-563055

Heer Ton de Jong redacteur van het Brabants Dagblad, bestudeer de volgende informatie en bestempel deze a.u.b. niet als zinloos.

Toelichting:

Het percentage ISO/BNI betekent Integrale Sociale Overdracht in relatie tot het Bruto Nationaal Inkomen.
Het Sociaal Ecart omvat de financiering van alle sociale voorzieningen tezamen; zoals de WAO, de ziektewet, kinderbijslag en studiefinanciering, naast de component AOW die vanwege de vergrijzing als zogenaamd 'onbetaalbaar' wordt bestempeld, hetgeen in economische zin volstrekte kolder is.
In een economische gebied gebeurt - meestal via het ruilmiddel geld - iets wel of iets niet. Het bouwen van piramides en kathedralen bijvoorbeeld gebeurde vanuit culturele overwegingen en niet omdat het economisch of financieel mogelijk of wenselijk zou zijn. Datzelfde geldt ook voor het voeren van oorlog. Voor dit laatste is er te allen tijde geld genoeg.

Commentaar op 1 april 1992

Met de uitbouw van de verzorgingsstaat in de zeventiger jaren kwam de sociale prestatie in 1982 tot een hoogtepunt. Keerpunt '81 is beleidsmatig terug te vinden in de ontwikkeling van de sociale quote als aandeel in het nationaal inkomen. Het niveau van de inkomensoverdracht ligt vandaag nauwelijks 50% hoger dan in 1969. Vanaf 1982 is het aandeel van de sociale inkomensoverdracht met 'n licht dalende tendens tamelijk stabiel gebleken.

Paniekzaaierij over de "onbetaalbaarheid" van het stelsel is niet opportuun. Wel is er een verschuiving waar te nemen van de inkomensoverdracht van mensen jonger dan 65 jaar naar mensen ouder dan 65. Het welvaartsniveau per individu wordt vooral beïnvloed door het aantal mensen dat aangewezen is op een uitkering (hier niet in verwerkt), waarbij ook de koopkracht op basis van het prijsindexcijfer sterk wordt beïnvloed. Vervuiling van het prijsindexcijfer (met de uitbouw van de verzorgingsstaat in de zeventiger jaren) door de privatisering van collectieve diensten, zoals bijvoorbeeld de eigen bijdrage voor het ziekenfonds), versluiert een eventueel neerwaarts welzijnsniveau van de gemiddelde uitkeringsgerechtigde onzichtbaar.

Commentaar op 25 maart 1996

Toen in 1992 deze tabel werd ontwikkeld op basis van ruwe gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek, was duidelijk dat niet eerder relaties waren gelegd tussen de werkelijke kosten van de sociale voorzieningen en het nationaal inkomen. De bezuinigingen op de sociale zekerheid hebben dan ook een ideologische oorsprong en geen economische, sociale, religieuze of wetenschappelijke achtergrond.

Het marktdenken van economen en politici is leidraad (geweest) voor een arbeidsmarktbeleid dat tot de verpaupering van velen heeft geleid. Met of zonder werk (want met een Melkertbaan kan men geen gezin onderhouden, laat staan een toekomst opbouwen), het maakt weinig uit, want de armoede groeit gewoon verder. Het wachten is op een mogelijkheid om bovenstaande bewijzen in een openbare discussie te krijgen.

Commentaar op 17 juli 1997

In tegenstelling tot wat men in de politiek en via de media ons wil laten geloven, blijkt in werkelijkheid dat de kosten van alle sociale voorzieningen bij elkaar niet "onbetaalbaarder" worden, maar juist gemakkelijker betaalbaar. Het lijkt er op dat het naar buiten brengen en doorgeven van onjuiste cijfers de carrièremogelijkheden van bestuurders, politici en journalisten zelfs gunstig beïnvloedt; want anders is een dergelijke waarneming niet te verklaren. Voorspelbaar is dat met de komende verkiezingspropaganda het verpauperingseffect van deze ontwikkeling zorgvuldig buiten de discussie zal blijven.

We mogen op tv weer met muntjes schuiven voor plannen in de toekomst. De maatschappelijke en sociale verwoestingen van de afgelopen periode worden daarbij onder het tapijt geveegd. De "Wet Boeten", het geesteskind van PvdA-fractievoorzitter Jacques Wallage, die heel veel sociaal leed en ontwrichting zal veroorzaken, wordt gegarandeerd geheel buiten de discussie gehouden. Wie zijn daar verantwoordelijk voor? De politici? De partijen? De pers? De maatschappelijke instellingen? De bonden? De kerken? Ik weet het al: het zijn de armen zelf; want zij (moeten) zwijgen!

Commentaar op 3 februari 2000

Op 2 februari 2000 lezen we in de Volkskrant dat de WRR - in navolging van het dr. W.F. Duisenberg, de huidige president van de Europese Centrale Bank - dat de staatsschuld eigenlijk helemaal afgelost moet worden. Dit, om met de wegvallende rentelasten van 30 miljard per jaar over de huidige staatsschuld van 530 miljard gulden de vergrijzing en de AOW te kunnen betalen.

Bij navraag stelt de WRR dat men de problematiek bekijkt vanuit het perspectief van de generaties. Dat wil zeggen, hoeveel werkende mensen betalen er voor mensen die oud en ziek zijn geworden. Je ziet dan in de statistiek dat de verhoudingen minder gunstig komen te liggen. Maar wat zowel Duisenberg als de WRR buiten beschouwing laten is, dat de automatisering en de robotisering zeer veel arbeidscapaciteit toevoegen aan de werkenden van de toekomst. Het probleem van de betaalbaarheid komt dan geheel anders te liggen. Dat is slechts een kwestie van willen delen van wat er méér geproduceerd wordt in de industrie.

Wel ben ik het met de WRR eens dat de basis van financieren verbreed moet worden. Dat is sowieso nodig, omdat de geautomatiseerde productieprocessen nog steeds geen bijdrage leveren aan de distributie van producten die daaruit voortkomen. Anders gezegd: robots betalen geen loon, geen belasting en geen (AOW) premies, maar produceren wel voor een markt die geen koopkracht verwerft uit het economisch proces. Sterker nog, de robots verlangen zelfs subsidie en belastingaftrek.

Bekijken we de tabel boven dan blijk dat - met keerpunt '81 als omslagpunt - de vergrijzing zelfs nog zonder verbreding van het draagvlak meer dan betaalbaar is. Het is op een laag niveau van ruim 5,5 procent van het Bruto Nationaal Inkomen gemakkelijk op te brengen. De enge visie van de WRR richt zich voornamelijk op de aantallen mensen in de productieve en in de rustfase van hun leven.

Wanneer de waardestijging van onroerend goed en aandelen fiscaal belast zou worden - net als in Amerika - dan zouden mensen beter in staat zijn om naast de collectieve regelingen ook particulier meer te sparen. Dat gaat evenwel ten koste van de positie van de mensen met de laagste inkomens, omdat die ook voor later niet kunnen sparen. Een goede AOW is dus noodzakelijk, en het minimumloon moet daarom zodanig omhoog dat de meeste mensen zonder huursubsidie moeten kunnen rondkomen. Het kopen van een woning komt dan ook voor de lagere inkomens in het verschiet, hetgeen maatschappelijk en sociaal grote voordelen heeft. Verkrotting wordt daarmee tegengegaan, die nu na de verwaarlozing met het poldermodel vele miljarden kost om te herstellen.

Het begrip "sparen voor later" is ons met de paplepel ingegoten. We kunnen daardoor - ook economen - kennelijk niet zo goed begrijpen dat individuen en bedrijven binnen een maatschappelijke context kunnen "sparen" voor later, maar dat een volk in zijn geheel dat per definitie NIET kan, behalve wanneer al het spaargeld in het buitenland wordt belegd. Het sparen van handen aan het bed of van kroppen sla is de facto illusoir, maar kapitaal kan men ongelimiteerd creëren en verzamelen. Ik denk dat ik niet uitgebreid hoef uit te leggen dat dat scenario zowel voor het buitenland als voor de financiering van de bedrijvigheid als voor de finale bestedingen volstrekt onacceptabel is. Een complete ineenstorting van de economie zou het gevolg zijn, samen met een meedogenloze deflatie en internationale spanningen. Japan verklaarde Amerika niet voor niets de oorlog met de aanval op Pearl Harbour. Die vloeide voort uit onevenwichtigheden in de handelsbetrekkingen en protectionistische maatregelen.

De visie van Peter van der Heiden van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Katholieke Universiteit Nijmegen, in de Volkskrant van 8 februari 2000, geeft een heldere kritiek op het ook door mij bekritiseerde standpunt van de WRR, waarbij ik me afvraag hoe 'wetenschappelijk' de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) eigenlijk wel is. Het lijkt er op dat een sterke politiek ondertoon de richting aangeeft die zal kunnen leiden tot een meer Amerikaanse maatschappijstructuur.

Toch is m.i. de visie van van der Heiden niet compleet, omdat hij kennelijk niet ziet dat het AOW-fonds in feite nu al een versnelde aflossing van de staatsschuld inhoudt. Nog los van de ontlasting van de AOW-financiering door de gigantische vermogens van het ABP en de PGGM; die qua omvang tot de bevolking absoluut uniek zijn in de wereld. Nederland is een meester om zich armer voor te doen dan we zijn, want ook de vermogenskant en bezittingen en vorderingen die de Staat der Nederlanden aan de debetzijde van de balans heeft staan, laten van de staatsschuld na fiscalisering en consolidering niet al te veel over. Want ook de fiscale component in het vermogen van het ABP wordt gemakshalve niet meegerekend; en dat is onterecht. (Zie het begrotingsdebat 1998 van oud-kamerlid Hendriks)

In dezelfde Volkskrant staat een verslag over de laatste begroting die Clinton aanbiedt aan het Congres, waarin enkele frappante cijfers naar voren komen. Onder verwijzing van mijn brief aan president Clinton van 12 januari jl. blijkt dat in de VS vandaag nog steeds 45 miljoen mensen (18%) geen enkele verzekering heeft, noch voor ziektekosten, noch voor de AOW. Zo'n maatschappijstructuur moeten wij in West-Europa echt zien te voorkomen, omdat de ??? van overheidswege bevorderd wordt door grote groepen mensen in een kansloze en uitzichtloze situatie te brengen.

Commentaar op 23 maart 2002

In het politieke discussieprogramma van TROS-Kamerbreed op 23 maart 2002 stelde de lijsttrekker van de Verenigde Senioren Partij mevrouw Smit-Boerma tegenover Robin Linschoten (VVD), dat het spaarfonds voor de AOW dat bestaat uit staatsobligaties geen enkele reële waarde heeft, omdat de staat 'staatsschuld aan zichzelf' opkoopt. Robin Linschoten met enkele zware commissariaten in de financiële wereld hield halsstarrig vol: als zou dat AOW-spaarfonds uit louter spaargeld bestaan, dat op elk moment verzilverd kon worden wanneer dat nodig zou zijn voor de financiering van de AOW.

Zelfs een matig intelligent mens kan snappen dat wanneer je geld leent aan jezelf of schuld aan jezelf aflost aan jezelf, dat je dan bezig bent met het bouwen van luchtkastelen. Mevr. Smit-Boerma had dat goed door, maar kreeg niet voldoende ruimte om deze grove politieke misleiding door zowel de overheid, de politiek in het algemeen en in die TROS-uitzending door Robin Linschoten in het bijzonder, te weerleggen. Het is verbijsterend dat een knappe journalist als Caspar Becx een dergelijke omissie kan maken door niet boven op dit onderwerp te springen en Linschoten hierover door te zagen. Het welvaarts- en welzijnsbelang van enkele miljoenen mensen staat op het spel.

Het is kennelijk bon ton om de leugen rond de financiering van de AOW te koesteren, want het is goed voor de verkleining van de staatsschuld en dus goed voor het land. (???) Ook dit laatste is lariekoek; en dat weten ze bij de media en in Den Haag maar al te goed. Men gaat er domweg vanuit dat de burger belazerd wíl worden, want anders zou die wel opspelen en protesteren. Dat doet ie wel, maar alleen daar waar het in het openbaar niet gehoord kan worden. is dus een absolute noodzaak om o.a. de betaalbaarheid van de AOW in de parlementaire discussie te dwingen. Vanzelf gaat dat niet. De belangen zijn daarvoor te groot.

Ik schreef haar op 23 maart daarom het volgende bericht:

Mevrouw Smit-Boerma,

Ik hoorde u bij de TROS in Kamerbreed. Mijn compliment voor uw inzichten. Met name uw visie op het AOW-fonds en de staatsschuld sprak mij aan. U hebt gelijk dat het inkopen van staatsobligaties voor een zogenaamd fonds voor de financiering van de AOW een grove leugen is. Het is een bedrieglijke concessie aan de VVD (Linschoten) om met misleiding van alle kiezers de staatsschuld versneld af te lossen. Wie van die aflossing zou profiteren is mij nog steeds onduidelijk. Schadelijk is het sowieso voor alle gepensioneerde ambtenaren, verplegend personeel en andere beleggers in staatsobligaties. Ik verzoek u de onderstaande website te bezoeken en de links te volgen.

Wat onze democratische inbreng betreft is het initiatief op www.sdnl.nl/kamerzetel-151.htm"> vermoedelijk de enige mogelijkheid om de kloof tussen de burgers en de politiek te verkleinen. Vanuit de politiek moet u overigens niets verwachten, want daar is met alleen bezig met consolideren en het jongleren met loze beloftes. Misschien kan ik iets voor u doen.

Robert M. Brockhus (59),
Westkade 227,
1273 RJ Huizen.
Telefoon 035-5244141.

Homepage van oud-Tweede Kamerlid Hendriks (ex-AOV)