De bestuurlijke integriteit provincie en gemeente staat op het spel m.b.t. schone grond!

Nederlandse gemeenten ontdoen zich slinks van vergiftigde vuilstortplaatsen

href="http://www.sdnl.nl/kn.htm"> Katholiek Nieuwsblad . . Kamerzetel 151 . . Klokkenluiders <===> SDN . . Crisisdebat . . Media

Nederland ligt overdekt met oude stortplaatsen. De grond is daar zwaar verontreinigd


    van 27 juli 2001

Gemeenten rommelen met oude stortplaatsen


Nederlandse gemeenten ontdoen zich slinks van vergiftigde vuilstortplaatsen. Ze schepen er nietsvermoedende particulieren mee op. Het voordeel is dubbel. Na verjaring zijn de gemeenten niet meer aansprakelijk voor de illegale stort die ze hebben toegelaten. En anderen draaien op voor de sanering.


    Henk Rijkers

Nederland ligt overdekt met oude stortplaatsen. De grond is daar zwaar verontreinigd. Wat doe je daar als gemeente mee? Je wacht eerst tot je verantwoordelijkheid is verjaard. Intussen praat je nergens over. Tenslotte splits je de grond via ruilverkaveling anderen in de maag.

Verzwegen
"Dat is precies wat mijn eigen gemeente, Sint Oedenrode, gedaan heeft", zegt ing. Ad van Rooij van het Ecologisch Kennis Centrum. "Wethouder van Rossum weet bijvoorbeeld heel goed dat de stortplaatsen 'Mosbulten' en 'Rijtvenweg' verontreinigd zijn. Onderzoek heeft al in 1984 uitgewezen dat er sterke concentraties benzeen, tolueen, cadmium, kwik, lood, fenolen, chloorbenzenen en xylenen zijn. Dat is geen wonder, want als zoveel gemeenten in den lande heeft Sint Oedenrode destijds giftig afval laten storten dat in strijd was met het bestemmingsplan en de verleende hinderwetvergunning. Van Rossum heeft als lid van de landinrichtingscommissie deze gifbelten verzwegen. Daardoor zijn ze nu als 'uitruilbaar' aangemerkt. Dat heeft weer tot gevolg dat ze niet zijn opgenomen op de zogenaamde Randvoorwaardenkaart. Daarop kunnen grondkopers en -ruilers nieuwe gronden beoordelen en selecteren. Als de gemeente die vuile grond eenmaal kwijt is, heeft ze ook geen schadeclaims meer te vrezen. Er rust namelijk een verjaringstermijn van 30 jaar op. Omdat de meeste belten uit de jaren zestig en zeventig dateren, lopen veel termijnen momenteel af. De procedure heeft voor de gemeente een dubbel voordeel. Het misdrijf van het onwettig storten is verjaard en de aansprakelijkheid voor het opruimen komt bij de nieuwe eigenaars terecht."

Gedoogd
Van Rooij sluit goede trouw van de gemeente uit: "Kijk maar eens hoe de gemeente te werk gaat bij een andere oude stortplaats 'Wolfswinkel', een vroegere arm van de Dommel. Daar is de bodem nooit onderzocht. Een deel daarvan is door de gemeente niettemin als 'niet-uitruilbaar' aangemerkt. Toevallig is dat precies het deel waar een particulier eigenaar van is. Die kan er dus niet meer van af. Het deel dat eigendom is van Staatsbosbeheer en BBL (Bureau Beheer Landbouwgronden) mag wél uitgeruild worden als landbouwgrond. Zo helpt wethouder Van Rossum die instanties met het overhevelen van mogelijk sterk verontreinigde grond naar een nieuwe eigenaar. Je moet daarbij weten dat Sint Oedenrode destijds ondanks het bestemmingsplan een hinderwetvergunning heeft verleend aan de gemeente Son om in Wolfswinkel afval te storten. Die was bedoeld voor huisvuil en dergelijke. Oogluikend stond echter de ene gemeente de andere toe allerlei ongeoorloofde chemische troep te storten, bijvoorbeeld uit ziekenhuizen."

Foto: AP - Over hoeveel jaar staat hier een woonwijk?

Aansprakelijkheid
De gang van zaken in Sint Oedenrode is helaas verre van uniek. Twee jaar geleden al heeft Van Rooij namens de Stichting Sociale Databank Nederland alle provincies formeel aansprakelijk gesteld voor de schade die de eigenaren van oude stortplaatsen zouden kunnen ondervinden. 'Aardbeien en maïs worden nu verbouwd op en vlakbij oude gifbelten.' Voor Noord-Brabant deed hij deed dat op 27 december 1999, enkele dagen vóór het aflopen van de officiële verjaringstermijn van dertig jaar. Van Rooij verwijt in zijn aansprakelijkheidsstelling de provincie nalatigheid tegenover de milieumisdrijven van haar gemeentes. Het doet denken aan de discussie rond de vergunningen in Volendam en de verantwoordelijkheid voor het toezicht van de provincie. "In de eerste plaats dient u er voor te zorgen dat binnen uw provincie ernstige gevallen van bodemverontreiniging bekend worden", schrijft Van Rooij. "Gemeentelijke opgaven en meldingen van derden vormen weliswaar een informatiebron, maar er wordt ook een eigen actieve inventarisatie verwacht. U bent ervoor verantwoordelijk dat alle bekende locaties in het programma worden opgenomen. Vervolgens bent u er verantwoordelijk voor dat onderzoek en sanering tijdig worden uitgevoerd en dat de uitkomsten betrouwbaar, respectievelijk milieuhygiënisch verantwoord zijn."

Schuldig eigenaar
Volgens de Wet bodembescherming heeft de provincie de plicht om de vervuilers, veelal de gemeentes dus, te bevelen onderzoek te doen en sanering uit te voeren. Zonder de aansprakelijkheidsstelling door Van Rooij zouden alle grondeigenaren van de voor 1970 gesloten stortplaatsen met ingang van het jaar 2000 zogenaamde 'schuldig eigenaar' zijn geworden. Dat betekent dat zij op eigen kosten de sanering van het verontreinigd perceel zullen moeten uitvoeren bij de eerste aanschrijving van de provincie of van de gemeente waarbinnen de grond is gelegen. In zijn aansprakelijkheidsstelling houdt Van Rooij echter de provincie verantwoordelijk: "Uw jarenlang onrechtmatig handelen in dezen is er de oorzaak van dat niet de vervuilers maar de onschuldige grondeigenaren van de in 1969 gesloten vuilnisstortplaatsen vanwege de wettelijke verjaringstermijn van 30 jaar 'schuldig eigenaar' zijn geworden."

Mosterd na de maaltijd
De provincie Noord Brabant bagatelliseert de kwestie. Gedeputeerde P. van Vugt reageerde vorige week voor de televisie in een uitzending die 2Vandaag aan de affaire wijdde. Volgens Van Vugt valt het allemaal wel mee. Van de 600 oude stortplaatsen in de provincie zouden er hooguit 10% verhoogd risico hebben. Er loopt nog een onderzoek dat duidelijk zal maken in welke gevallen er moet worden gesaneerd. De definitieve resultaten worden bekend in 2003. "Dat onderzoek is mosterd na de maaltijd", zegt Van Rooij. "We weten al sinds 1984 uit officieel onderzoek dat die stortplaatsen vol chemische stoffen zitten, en vaak boven de saneringswaarden." Ondanks dat onderzoek heeft de gemeente Sint Oedenrode vervuilde gebieden toch voor landbouw vrijgegeven. Van Rooij: "Aardbeien en maïs worden nu dus verbouwd op en vlakbij oude gifbelten. In strijd met alle bepalingen. Dat is toch van de gekke?"

Vorige week heeft zo'n 'schuldige eigenaar', mevrouw Ellen van der Hagen, van de rechtbank in 's-Hertogenbosch hierover een oordeel gevraagd. De uitspraak van de rechter is bij het ter perse gaan van deze editie nog niet bekend.


© 2001 Katholiek Nieuwsblad
Niets van deze uitgave mag opnieuw worden uitgegeven in welke vorm dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever

Oude stortplaatsen in Nederland na de verjaring van de publieke aansprakelijkheid
St. Sociale Databank Nederland en de schade-aansprakelijkstelling voor
de grondeigenaren van in 1969 gesloten stortplaatsen binnen elf provincies
Komt dat zien, komt dat zien: de wonderbaarlijke bodemvermenigvuldiging.....!!