van 16 maart 2001 'Onze pers is een gesloten bastion' Rob Brockhus is de spil van de Sociale Databank Nederland. Schrijnende euthanasiegevallen, milieuschandalen, justitiële wantoestanden, op zijn website kan allerlei maatschappelijk protest terecht dat elders niet gehoord wordt. Met kardinaal Simonis correspondeert met de ex-drogist over monetaire politiek. "Hij schrijft tenminste terug." Door Henk Rijkers "Ik zou een zeepkist willen in de Tweede Kamer", zegt Rob Brockhus (58). "Iedere week zouden drie burgers vijf minuten het woord tot het parlement moeten mogen richten. Tot het parlement dat zou moeten controleren. Over een landelijk onderwerp, niet het schuttinkje of echtscheidingsperikelen of zo. Geen privé-problemen, alleen zaken van algemeen belang. 'Jullie doen dit of dat niet goed!' Dat zou de zelfcensuur van het parlement doorbreken. En van de pers. Want die zit daar dan eindelijk bij. Dan moeten ze wel schrijven, want het komt ook op de buis. Als Telegraaf kun je dan niet meer zeggen dat het nooit geweest is." Maatschappelijk onrecht Zolang die gedroomde zeepkist er nog niet is, behelpt Brockhus zich met de Sociale Databank Nederland (SDN). Dat is een grote site op internet (www.sdnl.nl) waarop hij maatschappelijk onrecht verzamelt dat de gewone media niet haalt. Hoewel het een beetje een grabbelton is, heeft de site een objectieve waarde, alleen al omdat je er het 'Antecedentenregister Rechterlijke Macht' kunt vinden, een alfabetisch register dat alle bijbanen van rechters opsomt. Maar ook klaagt een familie er de onvrijwillige euthanasie van hun moeder in het ziekenhuis van Heerlen aan. Koen Voskuil, de door de juridische gijzeling bekend geworden journalist van Sp!ts, schreef vorige week over de Serco-affaire, een ernstige zaak die zou duiden op corruptie van de Haagse rechtbank. Voor wie de SDN kent niets nieuws: de stukken van de zaak liggen er sinds jaar en dag voor iedereen ter inzage. Het internet leek daarnaast 'n prachtig middel om de gevestigde Nederlandse pers te omzeilen Welke criteria legt webmaster Brockhus aan voor opname in SDN? "Er zit eigenlijk nauwelijks selectie achter", zegt Brockhus. "Puur toeval. Het gaat niet zo van jij wel en jij niet. Als mensen iets aanbieden en de capaciteit van mijn lijf het toestaat, zet ik het op het web. Het moet alleen gaan om zaken van algemeen belang die mensen op een andere manier niet onder de publieke aandacht kunnen krijgen." Rob Brockhus doet zijn werk voor de Stichting Sociale Databank Nederland vrijwillig. De nodige apparatuur krijgt hij van de stichting. Zelf leeft hij van een uitkering. "De sociale dienst van Huizen laat mij volkomen vrij om mijn maatschappelijk functie te laten vervullen." Geen censuur De Stichting Sociale Databank Nederland werd op initiatief van Brockhus vier jaar geleden opgericht vanuit de stichting Grondvest in Velp. Deze laatste stichting (800 donateurs) had ooit Jan Tinbergen als beschermheer. Zij propageert de ideeën van de Amerikaanse journalist, econoom en wereldverbeteraar Henry George (1839-1897) die een invloedrijk boek schreef over de relatie tussen armoede en vooruitgang. Brockhus: "Grondvest heeft een periodiek met sociaal-economische en monetaire onderwerpen. Het opkomende internet leek daarnaast een prachtig middel om de gevestigde Nederlandse pers te omzeilen. Want of hun censuur vrijwillig of gedwongen is, of het nu voortkomt uit incompetentie, angsthazerij, corruptie of wat dan ook, maakt me niet uit. We wilden de burger vrijelijk toegang geven tot allerhande informatie die voor hem en zijn kinderen van levensbelang is. We waren er dus vroeg bij op internet en dat heeft inmiddels geresulteerd in een groot bestand: 2500 webpagina's. Zelf gemaakt op basis van krantenartikelen en aangeleverd materiaal. Allemaal vrijwilligerswerk, al zou ik er onderhand ook wel eens voor beloond willen worden. Pas heb ik nog subsidie aangevraagd bij een stichting die Joop van den Ende heeft opgericht. Het antwoord is al binnen: we komen niet in aanmerking. Ja, hallo Joop, zo kan ik ook Rockefeller spelen." Fascistoïde "SDN brengt niet alleen kritiek op de maatschappij bij elkaar maar ook oplossingen. Ik wil ook constructief bezig zijn. Ik heb een paar jaar meegelopen met een Kamerlid. Dat was oud-Kamerlid Hendriks van de AOV, een man voor wie ik veel respect heb. Hij werd verguisd, er werden hem fascistoïde ideeën in de schoenen geschoven. Daar is hij compleet vrij van, maar ja, dat is de mooiste methode in dit land om iemand politiek te vermoorden. Zelf heb ik dat ook ervaren want ik heb drie keer meegedaan aan de Kamerverkiezingen. Een keer voor de Partij Algemeen Belang, vervolgens voor het Kiezerscollectief en de derde keer was voor de Uitkeringsgerechtigden Organisatie. Twee keer werden we in verband gebracht met de Centrum Partij en dergelijke zaakjes meer. Hadden we niks mee te maken, maar het is effectief killend. Het werkt. Het was einde verhaal. Wat de politieke kleur van de SDN is? Geen enkele. Wat me wel opvalt bij mijn uitgebreide correspondentie is het volgende. Met rechts kun je uitstekend van gedachte wisselen. Als je de VVD aanschrijft, krijg je beslist een nette brief terug. De communicatie verloopt op niveau. Bij het CDA krijg je al bijna geen antwoord meer. En hoe linkser, hoe asocialer het reactiepatroon naar de burger. Heel gek is dat. Je zou precies het omgekeerde verwachten. Een partij als GroenLinks reageert gewoon niet op een brief. Vorig jaar hebben we alle Kamerleden een cd-rom gestuurd met daarop de hele website. Er is niet één Kamerlid dat gereageerd heeft. Niet een!" Moeilijk "De pers is naar mijn ervaring een gesloten bastion dat echt fundamentele zaken niet aan de orde wil stellen. Van de week keek ik naar Barend en Van Dorp. Het ging over drugsgebruik in de voetballerij. Zegt iemand pardoes tegen hen: daar weten jullie toch ook alles van? Zeggen ze, met een schichtige blik naar de camera: 'ja, maar met dat soort informatie gaan we voorzichtig om'. Nou ja, dat bedoel ik dus: er wordt om allerlei zaken heen gedraaid. Ik heb gecorrespondeerd met kardinaal Simonis over monetaire politiek. Die schreef tenminste terug. Maar hij vond het maar een moeilijk onderwerp, waar alleen heel knappe mensen uit konden komen. Ik heb hem uitgelegd dat dit niet zo is. Ook schreef hij mij dat hij Lubbers, op wie ik veel kritiek had, als een heel integer mens beschouwde. Nou, zei ik, dan moet je maar eens naar zijn politieke daden kijken. Er zijn zoveel zogenaamd ingewikkelde zaken waar je heus niet voor gestudeerd hoeft te hebben om er een mening over te hebben. Zo ben ik bijvoorbeeld een fel tegenstander van het privatiseren van de infrastructuur van je land. Dat is net zoiets als het bloedvatenstelsel in het lichaam. In Engeland zijn ze eindelijk zover dat ze de nadelen beginnen te zien, in ieder geval bij de spoorwegen. Privatisering van je infrastructuur staat voor mij gelijk aan hoogverraad. Je geeft een economisch vitaal deel van je land toch niet weg aan het buitenland?" Monetaire zaken Uit de Databank blijkt Brockhus' belangstelling voor monetaire zaken. Oorspronkelijk was hij drogist in Rotterdam, zijn geboortestad. Maar nadat hij was verhuisd naar een goedlopende drogisterij in Huizen, kreeg hij met zoveel economische tegenwind te maken, dat hij de zaak in 1981 moest verkopen. Hij probeerde zonder succes een ruilhandelsbank op te richten. Zo'n bank maakt geen gebruik van geld en rente maar van ruileenheden, zoals volgens Brockhus in Zwitserland al zestig jaar zeer succesvol gebeurt. "Miljardenomzetten zonder dat er een Zwitserse franc aan te pas komt. Een van de redenen dat Zwitserland zo'n mooi schoon land is, komt doordat je daar een deel van je innovatie kunt betalen met je overproductie. Dat betekent dat wanneer je eigen productie wat inzakt, je dat stukje kunt aanbieden aan een andere ondernemer die er behoefte aan heeft, maar geen poen." WIR "Op dit moment zitten er zo'n 45.000 meest kleine bedrijven in Zwitserland op dat systeem aangesloten. Ze noemen dat de Wirtschaftsring, de WIR, het Duitse woord voor 'wij'. In advertenties kun je vaak zien dat je ook met WIR kunt betalen, want ze hebben er een betalingseenheid van gemaakt. Je kunt er dus mee op vakantie gaan of producten mee inkopen. Het systeem functioneert alleen tussen bedrijven. De consument is er niet bij betrokken. Zoals zijn naam al zegt kan de consument alleen maar consumeren en niet produceren en daar gaat het nu juist om. Ze zijn begonnen in 1934, een zestiental ondernemers hadden wel productiecapaciteit, geen geld, maar wel behoefte aan elkaar. Ze zijn om de tafel gaan zitten en hebben notarieel garanties vastgelegd die dezelfde functie hebben als het goud van De Nederlandsche Bank: het garandeert dat je betaald wordt als je levert aan de kring. Het systeem heeft zijn ups en downs gekend maar tegenwoordig hebben ze een miljardenomzet. Die draagt bij aan de hardheid van de Zwitserse franc, omdat het productie in het land is die buiten die munt omgaat." Mgr. Muskens "De WIR tekent het verschil in houding tegenover geld van een Nederlander en een Zwitser. Een Nederlander probeert er alleen maar zoveel mogelijk van te verzamelen, een Zwitser denkt erover na en zegt: wat is het eigenlijk voor iets? Als het om geld gaat, onderscheiden christenen zich helaas nauwelijks. Iemand voor wie ik wel respect heb, is Mgr. Muskens. Niet alleen vanwege dat brood, maar vanwege zijn hele houding ten opzichte van de sociale actualiteit. Hij komt veel op de site voor. Ik heb zelf daar een commentaar geschreven op de parabel van de rijke jongeling, de bladzijde die elke christen als eerste uit z'n bijbeltje scheurt. Want neem de proef eens op de som: leg in de kerk een stapel tientjes bij de ene uitgang en een stapel bijbels bij de andere, moet je eens opletten langs welke deur de kerk leegstroomt. Ja, toch?"