<B>Limburg is voortvarend bezig met een nieuwe milieu-universiteit in Venlo</B>

van 8 februari 2008

'Gaat Limburg weer het wiel uitvinden?'

Henk Rijkers

Maatschappij

Limburg is voortvarend bezig met een nieuwe milieu-universiteit in Venlo. Die zou gebaseerd moeten zijn op het 'Cradle to Cradle'-concept. Daarbij ziet de provincie over het hoofd, dat concept en technologie allang op eigen bodem zijn ontwikkeld. Zorgen lange tenen ervoor dat men het wiel opnieuw wil uitvinden?

'Wereldprimeur in Venlo', 'Venlo krijgt eigen universiteit', 'C2C in Venlo' Met dergelijke krantenkoppen in de lokale pers maakt Limburg duidelijk met C2C zichzelf hoog op te willen stoten in de vaart der volkeren. C2C staat voor Cradle to Cradle ('van wieg tot wieg'), een internationaal rondzingend duurzaamheidsconcept dat alle menselijke productie biologisch afbreekbaar wil maken. 'Afval wordt voedsel' luidt de kreet. Het ligt in de bedoeling het komende studiejaar al te beginnen met enkele tientallen studenten die in hun Limburg de masterfase van hun studie kunnen doen. Subsidie komt van de ministeries van Onderwijs en Economische zaken. Ook grote bedrijven als DSM, Philips en Van Gansewinkel zien het initiatief wel zitten. 'Een nieuwe industriële revolutie', meent de Kamer van Koophandel. En Limburg loopt erin voorop.

Streefwaarde

De C2C-gedachte staat op naam van de Amerikaanse architect William McDonough en de Duitse chemicus en ex-Greenpeace Nik Michael Baumgart. Samen zijn zij op de gedachte gekomen dat in de natuur afval eigenlijk niet bestaat: uitgediende schepselen vallen uiteen in grondstoffen en moeder natuur bouwt daar weer nieuwe stoffen en levensvormen uit. Aan dat beginsel zou ook de menselijke samenleving zich moeten aanpassen.

Wie in Nederland ook maar enigszins milieutechnologisch geïnformeerd is, associeert die gedachte direct met Limburg. Dat is te danken aan chemisch ingenieur Leo Nevels. Al in de jaren vijftig van de vorige eeuw constateerde hij een snel om zich heen grijpende vervuiling van land, water en lucht. Wat nu als 'C2C-revolutie' wordt gehyped, had Nevels toen al door. Wat meer is: hij vond er ook een technologie bij uit, die hij de 'Nuloptie' doopte. De 'nul' staat voor de streefwaarde: geen enkele verontreiniging. In de afgelopen decennia heeft hij met zijn bedrijf Edelchemie in Panheel dit ideaal dicht benaderd. Hij verwerkte er grote hoeveelheden problematisch afval en herwon daaruit de kostbare bestanddelen. Wat overblijft, is het gitzwarte obsidiaan, dat als onschadelijke grondstof voor bouwmaterialen kan dienen. Een gepatenteerde technologie volgens de C2C-filosofie ligt in Limburg dus kant en klaar.

Toon Hermans

'Ja, toen ik dat las van die nieuwe C2C-universiteit in Venlo, dacht ik: hèhè, eindelijk erkenning voor Nevels', zegt de Limburgse politicus Pierre Seeverens. Met zijn partij Limburgs Belang heeft hij steeds aandacht gevraagd voor de milieupionier van eigen bodem. 'We hebben over C2C al talloze bijeenkomsten hier in Limburg achter de rug en haast dagelijks artikelen in de lokale pers. Maar de naam van Leo Nevels wordt nergens genoemd. Terwijl 'C2C' precies hetzelfde is, als wat Leo Nevels al lang geleden heeft uitgevonden en toegepast. Ik zeg niet dat die Duitser en die Amerikaan plagiaat plegen, maar dat niemand hier uit Limburg een keer verwijst naar ir. Nevels, is echt beneden alle peil. Heel wat mensen hier uit de provincie, hoogleraren, mensen van DSM en de provincie weten dat heel goed. Maar omdat zij zich nooit serieus in Nevels' technologie verdiept hebben, vermoed ik dat ze helemaal niet in de gaten hebben dat het concept hetzelfde is. Werkelijk stupide, wat nu uit de buitenland komt en hoog op de technologie-agenda wordt geplaatst, is hier allang voorhanden. Het doet me denken aan Toon Hermans. Die moest ook eerst zijn successen elders behalen, voordat ze hem hier als een grote zoon van Limburg wilden binnenhalen. Zo gaat het altijd: profeten worden in eigen land niet geëerd.'

Conflicten

De C2C-benadering lijkt voorlopig vooral een concept dat nog bezig is technologisch handen en voeten te krijgen. Seeverens: 'Dat klopt. Maar als u onlangs het VPRO-programma Tegenlicht gezien hebt over C2C, blijkt dat in de VS al het nodige aan de technologie gedaan wordt door grote concerns als Nike en Ford. Die hebben door dat het economisch heel interessant is. Het kost wat investering in het begin, maar dat haal je er op redelijk korte termijn weer uit, al was het alleen maar doordat het tot allerlei besparingen leidt dankzij herwinning van grondstoffen en energie.'

In de afgelopen jaren zijn er zijn de nodige conflicten geweest tussen ir. Nevels en de provincie Limburg. Die hebben ertoe geleid dat hij drie jaar geleden gedwongen werd zijn kleine bedrijf te sluiten vanwege stankoverlast: een eigenaardig motief voor een provincie die wel de reusachtige schoorstenen van DSM tolereert. Bovendien ontnam de provincie daarmee zichzelf de mogelijkheid een vooruitstrevende milieutechnologie te demonstreren en concreet te verbinden met het nu zo enthousiast omhelsde C2C-concept.

Werkgelegenheid

Ziet oud-Statenlid Seeverens, die veel bestuurlijke en politieke ervaring heeft, mogelijkheden die patstelling te doorbreken? 'Als Limburg dat zou willen, zou het con amore moeten zijn', zegt hij beslist. 'Mede op mijn aandringen heeft Martin Eurlings (vader van Camiel, CDA-minister van Verkeer - hr) destijds al bepleit dat er een proeffabriek opgezet zou worden, om de Nuloptie te kunnen demonstreren. Er is immers belangstelling uit de hele wereld, onlangs nog vanuit China. Mensen zijn altijd weer onder de indruk, maar steeds vragen ze weer: waar kan ik zien dat het werkt? En natuurlijk, het hééft gedraaid bij Edelchemie, maar die tent is nu gesloten. Het voorbeeld zou DSM kunnen zijn, dat heeft ook gewerkt met succesvolle proeffabrieken, die vervolgens werden verkocht. Als de provincie eventueel samen met de privaatsector en de gemeente Venlo bij die universiteit een proeffabriek wil bouwen, kun je daar heus wel een vorm voor vinden. Ook al blijft het milieubelang het eerste motief, het zou ook de provincie en de werkgelegenheid alleen maar ten goede komen. Bij Nevels' bedrijf Edelchemie werkten op een gegeven moment meer dan vijftig man. Als het gewoon is miljoenen uit te geven voor werkgelegenheidsprojecten voor een honderdtal mensen, moet het geld voor een project als dit geen probleem zijn. Wat zal er bovendien niet aan spin-off aan vastzitten, als je erin slaagt er een mooie fabriek van te maken?'

De SDN-documentaire over C2C staat op internet: van de SDN.

Informatie over Nuloptie: www.edelchemie.nl

Streefwaarde

Toon Hermans

Conflicten

Werkgelegenheid

Terug naar het begin