Huizen, 20 juni 1988. De Nederlandsche Bank N.V. Westeinde 1 1017 ZN Amsterdam t.a.v. Dr. A. Szász. In "de Volkskrant" van vandaag lees ik dat u gepromoveerd bent op het proefschrift "Monetaire Diplomatie, Nederlands internationale monetaire politiek 1958-1987". Met deze promotie wil ik u vooraf feliciteren. Toch wil ik nog een kritische reactie geven op het krantenartikel en van buitenaf mijn zienswijze geven op het gevoerde beleid. De pogingen om te streven naar het afdwingen van enige discipline in 't financiële en economische beleid vanuit Nederland ten opzichte van het internationale geldstelsel, lijkt mij ietwat aan de onbescheiden kant. Ook stelt u in uw dissertatie; "Dat het beleid van de Nederlandse monetaire autoriteiten in die afgelopen decennia, een waar wonder van consistentie zijn geweest". Bij mij beginnen bij deze benadering van de geldpolitiek alle alarmschellen te rinkelen en waarschuwingslampen te knipperen, omdat u hiermede als een van de directeuren van de Nederlandsche Bank NV, nu met dit proefschrift bevestigt, dat die talloze veranderingen in de Nederlandse samenleving, die de afgelopen decennia hebben plaatsgevonden, NOG NIET VERWERKT ZIJN IN HET BELEID VAN DE NEDERLANDSCHE BANK NV...! Een economie die werkt ZONDER giraal verkeer van enige omvang tot de jaren zestig; ZONDER sociaal stelsel met risicoverzekeringen, ZONDER speculatieve en recreatieve aspecten in de geldcirculatie, en ZONDER koopkracht vernietigende vertragingen middels een nieuw salarissysteem, heeft duidelijk een "ANDERE MONETAIRE BENADERING" nodig dan een maatschappij MET al deze veranderingen. Het consistent beleid is derhalve - naar mijn mening - een van de belangrijkste oorzaken van de werkloosheid, de begrotingstekorten en de historisch hoge reële rente, waarmee de polarisatie van het vermogen in de samenleving ernstig werd aangewakkerd. Ik ben over deze consistentie dan ook uitgesproken ontevreden. In dit kader herinner ik mij maar al te duidelijk de OPWINDING EN PANIEK bij de directie van DNB naar aanleiding van een publicatie in de Telegraaf van 14 maar 1987, toen Dr. A.H.E.M. Wellink - een collega van u bij DNB - met fiscale adviezen betrokken was bij de oprichting van een nieuwe afstudeerrichting voor "TREASURING" aan de Vrije Universiteit in Amsterdam onder de leiding van Professor Dr. H. Eijgenhuijsen. De paniek hierover was begrijpelijk door de betrokkenheid van DNB bij deze leerstoel "TREASURING", omdat hierdoor een signaal werd afgegeven aan de openbaarheid, dat ook het geld en de geldstromen efficiënter konden en moesten worden gebruikt in de maatschappij; waarbij zowel de kwaliteit van "HET GELD ZELF" als ook het beleid van DNB ter discussie zou kunnen worden gebracht. Dit laatste zou en moest kost wat kost worden voorkomen om geen aandacht te laten vestigen op eventuele verdere feilen in het beleid van DNB, en/of Financiën. Duidelijk is in ieder geval dat de visie - althans officieel - nu nog steeds identiek is met die van Dr.Holtrop, met de kern dat er een samenhang bestaat tussen het intern monetair evenwicht en het betalingsbalansevenwicht, naast 'n beducht zijn voor de inflatie. Terwijl nu duidelijk is dat die factoren ZEKER NIET die samenhang vertonen, wanneer we het bijna structurele financieringstekort nu afzetten tegen het toch even structurele overschot van de uitvoer van kapitaal. Zijlstra's nog gevleugelde uitspraak "EEN GAT IN DE SCHATKIST IS EEN GAT IN DE BETALINGSBALANS" kan mogelijkerwijs nu afgewisseld worden met het axioma: "EEN GAT IN DE BEGROTING VOLGT OP EEN GAT IN DE GELDSCHEPPING" Ik vind het eigenlijk wel goed - gezien deze immobiliteit van het standpunt - dat Nederland nu geen grote invloed meer heeft op het internationale monetaire platform. De interne discipline is daar te veel verouderd voor. Wanneer ook de directie van deze naamloze vennootschap: De Nederlandsche Bank, 'n pragmatische bijdrage wil leveren aan de stabilisering van het geldstelsel, dan zal zij dus de aandeelhouders van de vennootschap uit moeten nodigen, mede in een breder perspectief, een discussie te beginnen over enkele fundamentele eigenschappen van het geld en over de veranderingen in de structuur ervan sinds het intreden van de automatisering in de maatschappij, die 'n administratieve revolutie tot gevolg had. Mijn oproep aan de Europese regeringsleiders in 1986 - om b.v. de schuldenlast van de Derde Wereld te amortiseren - is slechts kort geleden overgenomen door de Franse president François Mitterrand, en daarna door de Duitse Minister-president Helmut Kohl. Terwijl Nederland hier het initiatief had kunnen nemen, omdat de geweldig grote voordelen voor de wereldgemeenschap - en voor de landen van de OESO in het bijzonder - evident waren. Ik verwijs daarbij naar de analyse die in het bezit van de bank is met de titel: "DE CREDITNOTA VAN DRIE BILJOEN" Het plengen van krokodillentranen over 't nu niet meer mee kunnen praten over die internationale monetaire en economische politiek, is daarom een weinig hypocriet, omdat De Nederlandsche Bank NV en het Ministerie van Financiën, regering en parlement, maar ook ons publiciteitsnetwerk 't op dit punt volledig hebben laten afweten. Met name de sociale aspecten van het geld en de geldcirculatie op zich, zijn onderwerpen waarmee Nederland nu wel degelijk een zeer prominente rol kan spelen op het internationale platform. Dit, in tegenstelling tot uw berustende standpunt. Het is uitsluitend de politieke wil, om het begrip en het nut van de toepasbaarheid van het geld in de openbaarheid te brengen, die bepalend is voor de positieve ontwikkeling der wereldgemeenschap. Zowel de verhouding Oost-West, als de Noord-Zuid problematiek kan zich nu gunstig ontwikkelen, wanneer de leiders van het monetaire instrumentarium bereid zullen zijn het monopolie en de technieken van het financieren te democratiseren. In afwachting van uw initiatieven, met een klein sprankje hoop op "EIN BLAUES WUNDER". Westkade 227 1273 RJ Huizen Tr. R.M. Brockhus 02152 - 68153