HOOFDSTUK
10.
Een middernachtelijke onderdompeling.
Het was al donker, toen we thuis kwamen en het
duurde enige uren, voordat we alles over onze avonturen hadden verteld. Mijn
gastheer en zijn vrouw, konden nooit genoeg horen over de indruk, die moderne
dingen op mij maakten en zij stelden evenveel belang in wat ik over de dingen
dacht, als ik in de dingen zelf.
'Het is alleen," zei Edith's moeder, "niets dan ijdelheid van onze
kant, zie je. Je bent een soort van spiegel voor ons, om te bekijken, hoe we er
vanuit een ander gezichtspunt dan ons eigen uitzien. Door jou alleen beseffen
we, wat voor bijzondere mensen we zijn, terwijl we voor elkaar maar heel gewone
wezens zijn, verzeker ik je."
Waarop ik antwoordde, dat door met hen te
spreken, ik hetzelfde spiegeleffect ondervond, wat mijzelf en mijn tijdgenoten
betrof, en wat in geen geval bijdroeg tot mijn ijdelheid.
Terwijl we zaten te praten, werd de bol van de kleurenklok wit, hetgeen
aankondigde, dat het middernacht was. Eén van ons sprak, om naar bed te gaan,
maar de dokter had een ander plan.
'Om er voor te zorgen, dat we een goede nachtrust hebben," zei hij,
'stel ik voor naar het zwembad te gaan, om eens in het water te duiken."
'Zijn er dan zo laat nog publieke badhuizen open?" vroeg ik."Vroeger
waren alle inrichtingen lang voor dit uur al gesloten." Onmiddellijk
lichtte de dokter me in, wat tegenwoordig door een lezer in de eenentwintigste
eeuw als vanzelfsprekend beschouwd wordt, maar voor mij zeer verrassend was, n.l.
dat een publieke dienst of een of ander gerief nooit ophoudt, noch 's nachts
noch overdag en hoewel het werk, dat gedaan wordt in omvang wisselt volgens de
navraag, dit nooit in hoedanigheid verschilt.
'Het lijkt ons, dat onder de dingen die in jouw tijd zo hinderlijk
waren, niets zo lastig was, als de telkens terugkerende onderbreking van bijna
alle publieke diensten elke nacht. De meeste mensen slapen weliswaar, maar er
zijn er altijd wel zo nu en dan die wakker zijn. We zouden het een zeer slappe
publieke dienst vinden, die niet evengoed voor nachtarbeiders werkte, als voor
dagarbeiders. Natuurlijk kon men het vroeger, toen er nog geen eenheid in de
industriële organisatie was, niet doen. Maar bij ons is dat heel gemakkelijk.
Wij hebben dag- en nachtploegen
voor alle publieke diensten, hoewel de laatste veel kleiner zijn."
'Maar hoe staat het dan met de publieke rustdagen. Zijn ze opgegeven?"
'Zo ongeveer.De gelegenheidsrustdagen bij jullie werden zeer gewaardeerd door
de mensen, om op adem te komen. Tegenwoordig nu de werkdagen kort zijn en het
werkjaar onderbroken wordt door grote vakanties, hebben de oude rustdagen geen
zin meer en zouden ze lastig worden gevonden. Wij geven er de voorkeur aan onze
rusttijd te nemen, als we er zin in hebben."
We richtten onze schreden naar het "Leander Natatorium". Ik hoef er de
Bostonners niet aan te herinneren, dat dit één van de oudere zwembaden is en
als een heel wat minder soort beschouwd wordt dan de moderne gebouwen. Voor mij
was het echter een groots indrukwekkend schouwspel. Het was hoog en he1der
verlicht met een enorm bassin met vier fonteinen, die de lucht met verblindend
geflonker vulden. Het leven van het vallende water met de menigte van lachende
baders in vrolijk gekleurde badpakken, vormde een opgewekt en prachtig toneel,
wat voor mij een zeer doeltreffende inleiding tot het moderne sportleven was.
Het mooiste effect werd echter bereikt, doordat de grote watermassa
doorschijnend werd gemaakt, door de terugkaatsing van het licht op de witte
tegels van het bassin, zodat de zwemmer naakt op een bleke smaragden wolk
schenen te drijven, wat een uitwerking had van een opgewektheid en een
lichtheid, die even verrassend als lieflijk was. Edith was er gauw bij, me te
vertellen, dat dit niets was, vergeleken bij de schoonheid van de nieuwe en
grotere zwembaden, waarvan de bassins betegeld waren met veelkleurige tegels,
zodat het weerkaatste licht het water met alle kleuren van de regenboog tooide,
terwijl het toch doorschijnend bleef. Het water moest, dacht ik, schoon zijn en
de groene schijn verried dat het zeewater was.De dokter zei dan ook: "We
kijken gewoon zoet water niet aan, als we zout kunnen krijgen om in te zwemmen.
Dit water stroomde binnen met het laatste getij van de Atlantische Oceaan."
'Maar hoe krijgt men het dan op deze hoogte?" vroeg ik.
'We dwingen het zichzelf naar boven te brengen," lachte de dokter.
"Het zou toch jammer zijn, als de kracht van de vloed van de haven zeven
voet naar boven dringt, het beetje dat we nodig hebben, niet iets hoger kon
worden gebracht. Kijk het niet zo wantrouwend aan," voegde hij er bij.
"Ik weet, dat het havenwater van Boston in jouw dagen ver van schoon was.
Maar dat is nu allemaal heel anders geworden. Bedenk dat de vroegere
rioolstelsels vergeten gruwelen zijn en het nu niet meer geoorloofd is dat iets
dat besmetten kan, zee of rivier bereikt. Daarom kunnen we zeewater gebruiken en
doen we het ook, niet alleen voor alle publieke baden, maar het wordt speciaal
dienstbaar gemaakt voor onze huisbaden en ook voor de publieke fonteinen, die
daardoor onuitputtelijk kunnen worden voorzien en voortdurend spuiten. Maar
laten we er nu eindelijk ingaan."
'Als u dat wil," zei ik huiverig. "Maar bent u er zeker van dat het
niet te koud is. Wij vonden vroeger het water van de oceaan in September te koud
om te baden."
'Dacht je werkelijk, dat we van plan waren je om te brengen, "zei de
dokter. "Natuurlijk is het water tot een behaaglijke temperatuur verwarmd.
Deze baden zijn de hele winter geopend."
Maar, lieve hemel hoe is het mogelijk zulke watermassa's te verwarmen, die
voortdurend vernieuwd worden en dat nog wel in de winter?"
'O daar draaien we onze hand niet voor om, dat doen de getijden voor
ons," antwoordde de dokter. "Die brengen niet alleen het water hier
naar toe, maar verwarmen het ook. Hoor eens Julius koud of warm zijn woorden
zonder werkelijke betekenis. Ze zijn coquette maniertjes van de natuur, die
daarmee te kennen geeft dat ze het hof gemaakt wil worden. Ze zal je evengoed
verwarmen als bevriezen naar de wijze hoe ze benaderd wordt. De koude
sneeuwstormen, die jouw generatie verkleumden, konden evengoed dienst hebben
gedaan, als de kolenmijnen uit jouw tijd. Je ziet me zo ongelovig aan, maar laat
me je vertellen, als eerste poging om je de moderne toestanden te leren
begrijpen, dat kracht met al haar licht, hitte en energie tegenwoordig feitelijk
onuitputtelijk en kosteloos is en nauwelijks als een factor in mechanische
berekeningen geteld wordt. Het gebruik van de getijden, de wind en watervallen
zijn slechts grove methoden om uit de kracht voorraad van de natuur te putten,
vergeleken bij andere in toepassing gebrachte methoden, waardoor grenzenloze
kracht wordt ontwikkeld, door bijv. gebruik te maken van de natuurlijke
verschillen in temperatuur." Enige ogenblikken later genoot ik het
heerlijkste zeebad, dat mij tot nu toe was beschoren. Het genot van het
neerkletterende water van de fontein, waaronder ik stond was een heel nieuwe
sensatie voor mij.
'Je zult nog een eerste klasse Bostonner worden," zei de dokter, lachend
om mijn verrukking. "Er wordt beweerd, dat het een sterke karaktertrek van
onze beschaving is, dat wij neigen terug te keren tot de amfibieën, die onze
verre voorouders geweest zijn. Je ziet er naar uit, of je er niets op tegen hebt
om met de eb mee te drijven."
Het was één uur toen we thuis kwamen.
'Ik denk," zei Edith, toen ik haar goeden nacht zei, "dat je binnen
tien minuten terug zult zijn bij je oude vrienden van de negentiende eeuw, als
je zo'n droom zult hebben als gisterennacht. Wat zou ik er voor willen geven,
om die reis met je mee te maken, om met mijn eigen ogen te zien, hoe de wereld
er toen uitzag."
'En ik zou er evenveel voor geven, om van een herhaling van een dergelijke
ondervinding verschoond te blijven," zei ik, "behalve als het in jouw
gezelschap was."
'Meen je heus, dat je bang bent dat je weer tijden zult dromen?"
'Ja, zo bang dat ik er over denk de hele nacht op te blijven om de
mogelijkheid te vermijden nog eens zo'n nachtmerrie te hebben."
'Hemeltje, dat hoef je helemaal niet te doen," zei ze, "als je het
goed vindt zal ik er voor zorgen, dat je nooit meer op die manier geplaagd zult
worden."
'Kun je dan toveren?"
'Als ik je zeg, niet meer te dromen over
iets wat je niet wilt dan zal het gebeuren," zei ze.
'Het is gemakkelijk voor je, mijn waakgedachten te beheersen," zei ik.
"Maar heb je ook macht over mijn geest als ik slaap ?"
'Dat zul je wel ondervinden," zei ze.
En terwijl ze haar ogen op de mijne vestigde, zei ze kalm: "Denk er aan,
dat je vannacht niet zult dromen over iets, dat betrekking heeft op je vroegere
leven."
En terwijl ze sprak was ik er mij van bewust dat zou gebeuren wat ze zei.
|