Tweede Kamerlid Rick van der Ploeg In de kamerdebatten tijdens de Financiële Beschouwingen 1998 kwam het lid Rick van der Ploeg zonder het zelf te weten met een georgistische oplossing voor het weglekken van belastinginkomsten voor de overheid vanwege de globalisering en elektronische communicatie, zoals bijvoorbeeld Internet. Citaat uit het stenogram: De grondslag voor belastingheffing is sinds de Tweede Wereldoorlog fiks verschoven van vennootschapsbelasting en belasting op kapitaalinkomen naar belasting op arbeid en consumptie. Wellicht kan men met overheidsregulering garanderen dat elektronisch geld alleen voor internettransacties mag worden gebruikt. Dan is het mogelijk om de uitgaven met elektronisch geld te belasten in plaats van moeilijk te controleren consumptie. Misschien keren we in het postindustriële tijdperk over 20 of 30 jaar zelfs wel terug naar het pre-industriële tijdperk door veel meer te vertrouwen op belasting op grond en andere onroerende zaken. Dit is een standpunt van het huisblad van de VVD, The Economist. In dat blad wordt gesteld: maak de grondslag grond en onroerende zaken. Ik zeg dit ook tegen degenen die steeds het eigen huis en grond willen ontzien. Hongkong, een zeer dicht bevolkt land met schaarse ruimte, haalt een groot gedeelte van zijn belastingcenten uit grond. Ik vraag de regering om een sociale nota op te stellen naast de nota over het belastingstelsel voor de 21e eeuw. Men moet zich er niet van afmaken door te zeggen dat het al in de laatstgenoemde nota staat. Ik wil een nota over de gevolgen van Internet voor de belastingheffing en de grondslag. Wat verder in het debat kwam ook de minister van Financiën Zalm met een standpunt over de situatie in Hongkong. Citaat uit het stenogram: Tenslotte maak ik wat opmerkingen over het toekomstige belastingstelsel, mede omdat hierover wat uitgelekt is. Het is aardig om met Hongkong te beginnen. Daar bestaat een heel hoge belastingvrije som. Een kostwinner die minder dan 50.000 gulden verdient, betaalt geen cent belasting. Slechts 40% van de werknemers in Hongkong betaalt belasting, overigens nooit meer dan 15% van het inkomen. Dat moet een droom voor de heer Zalm zijn. Minister Zalm: Weet u wat het niveau van de collectieve uitgaven in Hongkong is als percentage van het bruto binnenlands product? De heer van der Ploeg: Dat is natuurlijk navenant lager. Minister Zalm: Het is 18%. De heer van der Ploeg (PvdA): Dat weet ik, maar dat doet er niet toe. Het punt is niet het lage belastingtarief, maar de hoge belastingvrije som. Het gaat mij om de progressiviteit. Ik probeer uit te leggen dat de 100.000 mensen met de hoogste inkomens in Hongkong, slechts 3% van de werknemers, bijna 60% van de inkomsten opleveren. In Nederland zal het een stuk lager zijn; dat zou ik graag uitgezocht zien. Voor een rechtvaardig belastingstelsel heb je een belastingvrije som nodig. De feitelijke progressie van het belastingstelsel wordt in hoge mate bepaald door de belastingvrije som. Elk jaar zie je in de begroting een verhoging van de TES en een verhoging van de belastingvrije som. Weer wat verder stelt de heer van der Ploeg: Voorzitter! De contouren voor een sociaal, uitdagend en groen belastingstelsel wil ik aangeven. Wij denken aan beperking van de aftrekposten. Veel aftrekposten die niet met het verwerven van inkomen te maken hebben, kunnen verrekend worden tegen het tarief van de eerste schijf. Vorig jaar ging hierover het grootste deel van de inbreng bij de financiële beschouwingen. Wij vinden ook dat er een verschuiving moet plaatsvinden en dat er een hogere heffing op vervuilende activiteiten moet komen en een lagere druk op arbeid. Wij pleiten ook voor een vlaktax op kapitaalinkomen. Hierover heeft de heer Bovenberg gesproken. Wij pleiten weer voor een lagere belasting op rente en dividend. Wij willen dekking door forfaitaire belasting op koerswinsten. Als dit moet, dan zij dit zo. Op deze manier kunnen veel beleggingsconstructies die nu vanwege puur fiscale redenen in het leven geroepen worden, de kop ingedrukt worden. Het is mogelijk dat bij zo'n plan een beetje geld nodig is om de mensen met de laagste inkomens, misschien alleenverdieners met weinig inkomen, compensatie te bieden voor nadelige koopkrachteffecten. Eén ding is duidelijk: de komende jaren is geld hard nodig voor het veiligstellen van de oudedagsvoorziening. Ik vind dat de politiek voldoende ruggengraat moet hebben om de tarieven over de gehele linie te verlagen door excessen bij aftrekposten ook te beperken. Samenvattend: de te lage participatie op de arbeidsmarkt, de globalisering, de digitalisering van de economie en excessief gebruik van aftrekposten beperken de grondslag voor belasting- en premieheffing en zij bedreigen het draagvlak voor essentiële collectieve voorzieningen. Deze ontwikkelingen pakken met name slecht uit voor de lager opgeleide burgers met lagere inkomens, terwijl kapitaalkrachtige, hoogopgeleide burgers profiteren. Voor sociaal-democraten prijkt daarom het herstellen van de grondslag voor belasting- en premieheffing boven aan de politiek agenda.