"Onthullingen, getuigenverklaringen, wetenschappelijke evaluaties en foto's over de Bijlmerramp met het El AL-vliegtuig bij SDN...!!"

Samenvatting en conclusie van enquêtevoorzitter Th. Meijer
aan het einde van ieder openbaar verhoor

Burgers & Bijlmer . . Bijlmer enquête . . Doemvlucht <===> Kamerzetel 151 . . SDN . . Heijboer














Het verhoor van:
Dhr. W. Kok

Geboortedatum: 29-09-1938
Beroep: Minister President
Verhoordatum: 11 Maart 1999
Verhoortijd: 15:36-16:29



U heeft op de rampavond alleen met de heer Lubbers contact gehad.
ANTWOORD : Zakelijk, ja.

Er is vijf maal in de ministerraad over de ramp gesproken, onder andere eenmaal over de afvaardiging naar de ramp, plus minus een jaar na de ramp, is er opnieuw in de ministerraad over gesproken, en eenmaal is er gesproken over het feit dat via de private lijn meer informatie over de lading naar voren kwam dan via diplomatieke lijn.
ANTWOORD : Ja.

Er is geen initiatief genomen om de ramp te agenderen voor de ministerraad door ministers, dit is hun eigen verantwoordelijkheid. Correct?
ANTWOORD : Nou, eerst even wat die vijf, ik hoop dat het dus klopt, u hebt in de notulen van de ministerraadvergaderingen mogen zien.

Klopt exact.
ANTWOORD : Klopt exact, nee dan klopt het.

ANTWOORD : Wat ik denk, het kunnen er ook zes zijn geweest, en wat dat betreft, ze hebben het niet aan de orde gesteld want het is hun eigen verantwoordelijkheid, zal ik het omdraaien. Het is op een gegeven moment verantwoordelijkheid van een bewindspersoon om als men dus voor informatie verschaffing aan de kamer wordt geplaatst om als men overigens voor belangrijke onderwerpen wordt geplaatst, het beleidsuitvoering of welke soort beleid activiteit dan ook betreffende en men loopt vast, men loopt ook vast in het interdepartementale verkeer in de afstemming met collega's die op zo een onderwerp ook als hun paraaf of mede hun handtekening moeten zetten om de zekerheid te hebben dat je het goed doet om dus inderdaad de minister president op te bellen of een briefje te schrijven en te zeggen je moet er over praten of te zeggen dit moet een onderwerp voor de raad zijn. Ik zeg er voor alle volledigheid bij dat daar natuurlijk in de materiele zin de kous hier niet mee af is. Ik pleit ook eh de minister president, ik heb het dus niet over de heer Lubbers die had zijn eigen periode maar ook vanaf mijzelf vanaf 1994 helemaal niet vrij met dit formele verhaal, want dat veel te formeel en te kil om het te kunnen volhouden en te willen volhouden, maar het is wel zo dat in de manier waarop we werken in een kabinet, dat de wijze is waarlangs onderwerpen voor bewindsliedenoverleg voor kabinetsvergaderingen worden voorgelegd.

Er waren geen signalen dat de vakministers er niet uitkwamen, er waren ook geen andere politieke signalen.
ANTWOORD : Nou, signalen er zijn geen initiatieven geweest, eh signalen wat zijn signalen, ik bedoel, je kunt zeggen had je

Er waren, ik wil graag dat u weet waar het om gaat, het gaat er over dat de ministerraad wel of niet meerdere malen over dit onderwerp had moeten spreken en ik concludeer uit uw verhoor dat u heeft gezegd, er waren geen signalen van de vakministers er niet uitkwamen. Dus was er geen reden.
ANTWOORD : Nee,

Om in de ministerraad wel in te gaan om te praten, er waren ook geen andere politieke signalen die daar om vroegen.
ANTWOORD : Het woord signaal is mij te vaag, ik zou het liefste blijven bij de woorden die ik zelf heb gebruikt, er zijn geen voorstellen gedaan.

Geen voorstellen gedaan.
ANTWOORD : zijn geen voorstellen gedaan.

Terugkijkend is er eerder reden geweest voor bezorgdheid.
ANTWOORD : Jazeker en dat is zacht uitgedrukt.

Er is niet een coördinerend ministerie voor de hele problematiek, dit is afhankelijk van de vraag.
ANTWOORD : Eh, het is niet zo dat als vragen aan een departement worden gesteld, aan een minister worden gesteld, staatssecretaris, alleen al het feit dat hij vragen aan dat adres worden gesteld, de noodzaak van de interdepartementale afstemmingen en vervolgens antwoord geven weg neemt.

Voor zover bekend zijn inlichtingen veiligheidsdiensten niet ingezet, ook niet toe relatie tot berichten over Sarin.
ANTWOORD : Over berichten tot?

Over berichten Sarin.
ANTWOORD : Nee, bij mijn weten niet.

De speciale positie van El Al beperkt zich tot de veiligheid. Is dat correct?
ANTWOORD : De bijzondere positie beperkt zich tot de beveiliging en van een bijzondere behandeling daar binnen die aan heb speelruimte geeft, afwijkend van.

Zover was ik nog niet meneer Kok. Zover was ik nog niet.

Er is geen bijzondere vrije ruimte voor ELAL, dit is in 1989 vastgesteld vanaf 1998 is er over dit onderwerp overleg gestart, negen jaar later. Dat klopt?
ANTWOORD : Ja, maar er is geen enkel verband tussen 89 en 98, het overleg van 98 als ik dat toch nog maar mag zeggen, heeft bij mijn weten betrekking. ik heb daar een vertrouwelijke notitie van hoofd Koninklijke Marechaussee van gezien, betrekking op de vraag hoe het eigenlijk staat met de verantwoordelijkheidsverdeling op Schiphol tussen de Koninklijke marechaussee die verantwoordelijk is voor het geheel om de veiligheid daar en wapendragende functionarissen, veiligheidfunctionarissen die daar overigens een autorisatie hebben en het gaat op een gegeven moment vanuit de leiding van de marechaussee over de vraag men is geautoriseerd om een wapen te dragen, te bezitten, maar als het gaat om een eventueel gebruik van dat wapen, hoe is dan de verantwoordelijkheidsverdeling, daarover is in 98 volgens mijn informatie op schiphol gesprekken gaan voeren.

Met betrekking tot het verkrijgen van de nodige informatie over de lading, heeft Israël het normale diplomatieke verkeer op dit punt niet serieus genomen.
ANTWOORD : Eh, men is het pas serieus gaan nemen toen men ook de indruk had dat het bloedserieus was.

U kwalificeert dat als pijnlijk en verontrustend.
ANTWOORD : Ja, het is verontrustend als het op nonchalance gebaseerd is en pijnlijk als het op bewust miskennen van de betekenis van het verzoek is gebaseerd.

U bent in de periode als minister van Financiën niet betrokken geweest bij de Bijlmerramp vanuit die hoedanigheid.
ANTWOORD : Nee, eh ja ik ben er niet bij betrokken geweest.

Dan is daar mee een einde gekomen aan dit openbaar verhoor. Ik verzoek de griffier de heer kok uit te geleiden. Vergadering is gesloten, de commissie vergadert morgen om halftien verder met de openbare verhoren.