Het liberaal ideaal dat ieder individueel mens zich van zijn of haar verstand kan bedienen, is weliswaar geworteld in de Verlichting, maar maakt de VVD nog niet tot 'partij van de Verlichting'. Met deze op grootspraak berustende aanspraak slaat VVD-Tweede-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali, daarbij gesteund door de VVD-top, de plank finaal mis. Wat de spraakmakende VVD-politica en de haar steunende VVD-prominenten namelijk niet inzien, is dat het universele proces van Verlichting of Bewustwording nog steeds gaande is. De vraag is alleen in welk 'politiek-stadium' dit alomvattende proces zich anno 2004 bevindt.

Vrij vertaald is dit te karakteriseren als 'plat secularisme'. Een politieke overgangsfase waar de VVD model voor staat, getuige het feit dat in deze partij geen plaats is voor metafysische noch voor gelovige opvattingen. Een ernstige misvatting, omdat wij sinds mensenheugenis juist hieraan onze hoge - het dorre verstand te boven gaande(!) - hoge idealen ontlenen. Helaas hebben onze VVD-kopstukken daar geen enkele boodschap aan. Vandaar dat zij niets moeten hebben van vrije of libertaire gedachten over de politieke vertaling van een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, de socialistische heilstaat of het VN-ideaal van een vredelievende wereld. Steekhoudende discussies daarover passen eenvoudig niet in de VVD-visie op de werkelijkheid en zullen dan ook als politiek irrelevant (want politiek onhaalbaar!) op gemakzuchtige wijze misprijzend terzijde worden geschoven door het elitaire VVD-kamp.

Ten onrechte, omdat de werkelijkheid nog steeds wordt bepaald door het proces van Verlichting of Bewustwording, dat - als evolutionair proces - nu eenmaal niet persoons- of partijgebonden en daardoor niet te stuiten is. Het plat secularisme - en daarmee de VVD - zal dan ook op zeker moment haar politieke tijd hebben gehad, met alle implicaties van dien betreffende de eindigheid van ons partijpolitiek bestel. De eindigheid die (uitgaande van de opbouwende richting die uit de evolutie is te distilleren) verwijst naar een politieke doorbraak die perspectief biedt.

In het licht van deze hoopgevende niet te ontlopen politieke mutatie, wordt het dan ook tijd dat wij de onhoudbaarheid van onze gewelddadige polariserende partijpolitiek onder ogen gaan zien, ofwel is het geboden dat het breed gedragen geloof in ons partijpolitiek bestel in alle vrijheid openlijk ter discussie wordt gesteld. Uiteraard ten gunste van een zuiver democratisch bestel, met een daaraan gekoppeld beleid 'van, voor en door het volk'. Via een Brede Maatschappelijke Discussie (BMD) en met behulp van onze ongeëvenaarde informatie en communicatie technologie (ICT), moet dit baanbrekende proces snel en effectief in gang gezet kunnen worden. Een diep ingrijpend maatschappelijk proces dat het geloof in ons partijpolitieke conflictmodel moet vervangen door het geloof in een harmoniemodel dat boven de partijen staat. Een zuiver democratisch model, dat de onontbeerlijke basis vormt voor de creatie van een dito democratisch beleid als product van collectief leiderschap. In feite kan dit vruchtbare (want gedekt en gedragen door 'alle' partijen) lange termijn beleid worden gezien als de concretisering van de oproep 'om de handen ineen te slaan', die rapper Ali B. deed in zijn reactie op de moord op Theo van Gogh.

Wel beschouwd moet ieder weldenkend mens kunnen instemmen met deze broodnodige BMD, omdat zij (ideëel gesproken) voor niemand - van welke levensbeschouwelijke gezindte en/of politieke gezindheid dan ook - een bedreiging vormt. Haar doel is immers de creatie van een politiek harmoniemodel met een daaraan gekoppeld consensus beleid, dat staat voor het algemeen belang! Een overkoepelend beleid waarin iedereen zich moet kunnen vinden, omdat niemand tekort wordt gedaan. Letterlijk noch figuurlijk.

Kortom, de democratie in optima forma. Het ultieme politieke doel, dat ons niet alleen in staat stelt de grote problemen van onze tijd - met name het diabolische terrorisme - adequaat (want gezamenlijk!) aan te pakken, maar ook recht doet aan de alom (zowel bij jong en oud, autochtoon en allochtoon, gelovige en niet-gelovige) aanwezige behoefte aan solidariteit en saamhorigheid. Het spreekt voor zich, dat bij de realisatie van één en ander een cruciale rol is weggelegd voor de media. Sterker, het op de rails zetten van de BMD maakt de weg vrij voor de creatie van de mediacratie, als enig bruikbaar alternatief voor de falende parlementaire democratie.

In feite vormt de mediacratie dan ook het doel van de politieke Verlichting of Bewustwording, ofwel het eindpunt van democratiseringsproces. De ware democratische samenleving waarin het beleid niet langer wordt gemaakt in de beslotenheid van Haagse torentjes en achterkamertjes of in de gefingeerde openheid van de Haagse wandelgangen, maar voor het rauwe alziende oog van de tv-camera. Voor de publieke omroep ligt hier dan ook een schone democratische taak weggelegd. Het oppikken en invullen daarvan zal geen eenvoudige klus zijn, maar is desondanks alleszins te realiseren. Ervan uitgaande dat er in onze mondige wereld zo langzamerhand genoeg capabele lieden rondlopen, begiftigd met voldoende denk-, verbeeldings- of scheppings- en overtuigingskracht, om die ideële uitdaging op humane of passende wijze (dus zonder verbaal en fysiek geweld, ofwel beschaafd!) waar te maken.

Wouter ter Heide
Eekwal 25
8011 LB Zwolle
Tel.: 038-4214125
wouterterheide@telfort.nl

Wouter Terheide
Directe democratie die mij voor ogen staat
Van parlementaire democratie naar mediacratie
Europa en faillissementen
Van representatieve naar directe democratie
Resolutie 1441 schiet haar (vredes-)doel finaal voorbij
Live Earth-concerten wekten indruk dat 'ons klimaat in crisis verkeert'
Ella Vogelaar for president, zegt Wouter ter Heide. Zij bindt alle religies met elkaar