Onwaarheden in antwoord staatssecretaris op kamervragen Staatssecretaris M.H. Schultz van Haegen van Verkeer en Waterstaat gaat voort op de weg die, waar het de Bijlmerramp betreft, eerder is bewandeld door de ministers Maij-Weggen en Jorritsma. In haar antwoord op kamervragen wordt het parlement aantoonbaar 'onjuist voorgelicht' - anders gezegd: domweg belogen. In dat antwoord (gedateerd 5 november 2002) op vragen van het kamerlid Karimi van GroenLinks schrijft de staatssecretaris onder meer: 'Gezagvoerder Fuchs week niet af van de adviezen van de verkeersleiding met betrekking tot de keuze van de landingsbaan en uit radiotelefonieopnamen blijkt dit ook.' Dit is een schaamteloze leugen. Niet alleen heeft de verkeersleiding van Schiphol talloze malen met nadruk laten weten dat Fuks (zo dient zijn naam gespeld te worden) wel degelijk is afgeweken van het advies van de verkeersleiding om op baan 06 van de luchthaven te landen; de nog bestaande geluidsbanden bewijzen dit ook. In een 'Analyse van de afhandeling van El Al 1962', die in september 1993 ten behoeve van de Raad voor de Luchtvaart is opgesteld door de Commissie Vliegongeval van de Luchtverkeersleiding (toen nog LVB geheten), worden gesprekken die op deze geluidsbanden staan aangehaald. Op pagina 2 van de analyse citeert de Commissie Vliegongeval de verkeersleider die om 18.28 uur Nederlandse tijd contact heeft met het El Al-vliegtuig. De verkeersleider zegt: 'Roger, heading 270 for downwind.' Dit kan maar één betekenis hebben: de verkeersleiding geeft de El Al-bemanning het advies om een bepaalde koers te vliegen. De Commissie Vliegongeval schrijft hier als toelichting bij: 'De koers 270 was bedoeld voor downwind baan 06 (hoofdlandingsbaan).' Dit kan maar &ecacute;&ecacute;n ding betekenen: de El Al-bemanning kreeg van de luchtverkeersleiding het advies aan te sturen op een landing op baan 06. De El Al-co-piloot vraagt even later (pagina 3 van de analyse): 'What will be the runway in use for me at Amsterdam?' De verkeersleiding antwoordt: 'Runway 06 in use sir, surface wind 040 at 21 knots, QNH 1012.' Dit betekent dat de verkeersleiding er nog steeds van uitgaat dat de gezagvoerder zal kiezen voor de door de verkeersleiding geadviseerde landingsbaan 06. De gezagvoerder laat immers letterlijk vragen: 'Welke baan is voor mij in gebruik?'. En de verkeersleiding zegt opnieuw: 'Baan 06.' Om 18.29 uur zegt de bemanning van het El Al-toestel: 'We request 27 for landing.' Dit kan maar &ecacute;&ecacute;n ding betekenen: de bemanning wijkt af van het advies van de verkeersleiding om op baan 06 te landen. Tijdens zijn openbare verhoor door de parlementaire enquêtecommissie zei verkeersleider E.H. ter Braake daarover onder meer (bijlage 3A bij het eindrapport van de commissie, bladzijde 147): 'Hij vroeg dus zelf om baan 27. Dat hoorde ik op dat moment voor het eerst. Ik reageerde: 27? Dat klopt niet. Maar hij wilde baan 27. (_) Hij heeft dan de wind van achteren in plaats van op zijn neus. De normale gang van zaken is dat je landt en start met de wind op de neus en niet in de staart.' Wat Ter Braake hier aanduidt is: baan 27 klopte niet, want de verkeersleiding zou hem baan 06 hebben moeten adviseren - en dat had de verkeersleiding ook gedaan.
Desondanks beweert de staatssecretaris in strijd met de waarheid glashard dat gezagvoerder Fuks NIET afweek van de adviezen van de verkeersleiding. Dit is niet alleen een affront tegenover het parlement, het is ook een belediging tegenover de luchtverkeersleiding van Schiphol. Wie de staatssecretaris hier gelooft kan immers alleen maar constateren dat het de verkeersleiding is geweest die de wrakke El Al-Boeing over de Bijlmer heeft gestuurd. En dat is absoluut NIET zo. Als Fuks het advies van de verkeersleiding had opgevolgd zou hij in een polder in de buurt van Abbenes zijn neergestort - en niet in de Bijlmer. In haar antwoord aan kamerlid Karimi schrijft de staatssecretaris ook: 'De procedure bestaat nog in zoverre dat, indien de gezagvoerder van een vliegtuig, ongeacht welke maatschappij, vraagt om gebruik te mogen maken van een specifieke baan, bezien wordt in hoeverre dit inpasbaar in de reguliere afhandeling.' Dit is een verdraaiing van de waarheid. In de EO-televisiedocumentaire 'Cleared for take-off', uitgezonden op 24 juli 1999, vertelt een verkeersleider exact waar de 'reguliere afhandeling' (waartoe de verkeersleiding van Schiphol verplicht is) op neerkomt: 'Het luchtverkeer moet zo efficiënt mogelijk begeleid worden volgens de geldende milieunormen. Daartoe hoort onder meer het vermijden van bewoonde gebieden.' Dit houdt in, dat wanneer de gezagvoerder van een vliegtuig, 'ongeacht welke maatschappij', de verkeersleiding vraagt om over het centrum van Amsterdam te mogen vliegen terwijl andere aanvliegroutes mogelijk zijn, aan dit verzoek door de verkeersleiding geen gehoor zal worden gegeven. Want het is 'niet inpasbaar in de reguliere afhandeling', die immers rekening houdt met milieunormen. In verkeersleiderstermen heet dit 'het preferente baangebruik'. Echter: doet de piloot van een El Al-toestel een dergelijk verzoek, dan is de verkeersleiding verplicht daaraan gevolg te geven. Verkeersleider Th. Croon zei dit met zoveel woorden tijdens zijn verhoor (onder ede) door de parlementaire enquêtecommissie. Croon letterlijk: 'Een andere opdracht was dat op Schiphol het preferent baangebruik toegepast moest worden in relatie tot de geluidshinder, maar het was toegestaan dat El Al daarvan afweek.' In een notitie aan de parlementaire enquêtecommissie (toegezonden op 8 maart 1999) schreef toenmalig premier Wim Kok hetzelfde: 'Voor El Al-vliegtuigen worden andere landings- en startbanenprocedures toegepast.' Dus niet 'ongeacht welke maatschappij' - nee, alleen voor El Al. De minister-president zegt het. Maar de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, mevrouw Schultz van Haegen, probeert de Tweede Kamer wijs te maken dat de ex-premier hier zo maar wat roept, omdat de regel immers zou gelden voor 'vliegtuigen, ongeacht welke maatschappij.' En dat is - vraag het verkeersleiders - NIET zo. Ook hier is derhalve sprake van een onwaarheid van de staatssecretaris tegenover de volksvertegenwoordiging. Want er is maar &ecacute;&ecacute;n maatschappij waarvoor de betreffende uitzondering geldt (inclusief een pertinente opdracht hierover aan de verkeersleiding), en dat is El Al. Het antwoord van de staatssecretaris betreft vier vragen van het kamerlid Karimi. Het antwoord op twee ervan is niet inhoudelijk - hoeft dat ook niet te zijn. Blijven over: twee vragen waarbij het w&ecacute;l over inhoudelijke zaken gaat. In het antwoord op beide debiteert de staatssecretaris onwaarheden. Ten tijde van Maij-Weggen en Jorritsma is het parlement over het onderwerp 'Bijlmeramp' vele malen onjuist ingelicht. Er moest een enquêtecommissie aan te pas komen om dit 'for the record' vast te stellen. Nu gebeurt het weer. De vraag is of de volksvertegenwoordiging opnieuw op deze manier met zich laat sollen. Pierre Heijboer
Klik voor vergroting
Het antwoord van de staatsecretaris op de Kamervragen
|
|
Contactpersoon
Datum
Doorkiesnummer
Bijlage(n) Uw kenmerk Onderwerp: Vragen van het lid Karimi over El Al.
Hierbij zend ik u de antwoorden op de door het lid Karimi gestelde vragen over de El Al en het afwijken van gangbare landingsbanen. 1. Kent u het artikel 'de raadsels van een ramp'. 1. Ja. 2. Kunt u de volgende bewering van de heer Pierre Heijboer bevestigen: "Met de Nederlandse overheid was afgesproken dat El Al-machines in verband met mogelijke aanslagen mochten afwijken van de gangbare landingsbanen. Dat maakte het voor terroristen onvoorspelbaar op welke baan een El Al-vliegtuig zou landen. Dus week gezagvoerder I. Fuchs die zondag af van het advies dat hij van de verkeersleiding kreeg"? 2. Gezagvoerder Fuchs week niet af van de adviezen van de verkeersleiding met betrekking tot de keuze van de landingsbaan en uit radiotelefonieopnamen blijkt dit ook. Een gezagvoerder van een vliegtuig in nood krijgt de landingsbaan toegewezen die hij verzoekt. Ten aanzien van de keuze van de gezagvoerder voor de Buitenveldertbaan wil ik u verwijzen naar hetgeen hier over is gezegd, onder andere van LVNL zijde tijdens de Parlementaire enquête. Zie daarbij onder andere het document Beantwoording door LVNL van schriftelijke vragen van de parlementaire enquête commissie vliegramp Bijlmermeer van 23-12-1998), pagina 17; "…..waarom de vlieger heeft verzocht om baan 27 is niet duidelijk en voor de verkeersleider niet relevant. De volgende veronderstellingen zijn later door LVNL doorgegeven aan de Raad voor de Luchtvaart: 3. Is er met Israël een (al dan niet geheime) afspraak gemaakt die erop neerkomt dat El Al-vliegtuigen mogen afwijken van gangbare landingsbanen in verband met mogelijke terroristische aanslagen? Zo ja, bestaat deze afspraak nog steeds en wat is de inhoud van deze afspraak? 3. Het kabinet is in de notitie aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal, 98/99 26241 nr. 10, uitvoerig ingegaan op de positie van El Al op Schiphol. Kortheidshalve verwijs ik u naar pag. 5, paragraaf 4.2, additionele beveiligingsmaatregelen. De procedure bestaat nog in zoverre dat, indien de gezagvoerder van een vliegtuig, ongeacht welke maatschappij, vraagt om gebruik te mogen maken van een specifieke baan, bezien wordt in hoeverre dit inpasbaar is in de reguliere afhandeling. Overdag is dat veelal niet mogelijk vanwege de drukte maar 's nachts is dit veelal geen probleem. 4. Hoe vaak is het sinds de Bijlmerramp voorgekomen dat een El Al-vliegtuig is afgeweken van de toegewezen landingsbaan en er dus een route is gekozen die over mogelijk dichter bevolkt gebied voerde dan de oorspronkelijke route? 4. Dit wordt niet geregistreerd. Hoogachtend, DE STAATSSECRETARIS VAN VERKEER EN WATERSTAAT, mw. drs. M.H. Schultz van Haegen |