Groter Europa nog geen garantie voor beter Europa
St. Grondvest . . . EuroStaete . . . Milieu . . . Klokkenluiders <====> SDN . . . Basisinkomen

Adriaan Slooff zal dit keer niet van het democratisch recht gebruikman



van 3 juni 1999


Donderdag 10 juni zijner in Nederland verkiezingen voor het Europese parlement. Adriaan Slooff zal dit keer niet van het democratisch recht gebruikman. Voor het eerst meent hij door niet te stemmen meer invloed op Europa uit te kunnen oefenen dan door wel te stemmen. Zijn redenatie luidt: hoe lager de opkomst, hoe krachtiger het bewijs dat Nederlanders dit zielloze Europa van het marktfundamentalisme, met zijn 18 miljoen werklozen en 50 miljoen armen, niet zien zitten.

Door ADRIAAN SLOOFF

    Ooi was het nieuwe Europa het stralende antwoord op een door twee wereldoorlogen geteisterd continent, maar nu bij aanvang van 21-ste eeuw lijkt het een obscuur monstrum geworden. Europa-2000 heeft zijn bezieling van weleer verloren (Kosovo), is pragmatisch geworden zonder idealen. Waren EEG en Benelux nog overzichtelijk en aangenaam, dit moderne Europa van 1989 leeft amper meer bij de burgers. Navenant zal de opkomst zijn bij de komende Europese verkiezingen op 10 juni.

Stemmen voor Europa terwijl er niet één Europees volk, niet één Europese taal, niet één Europese cultuur bestaat, de EU geen USA is, kan dat? Daarenboven is de huidige structuur van de Europese Unie voor veel burgers ondoorzichtig, ondemocratisch en bureaucratisch. Het integratieproces is bezig zich te versmallen tot een kleine elitaire groep van de happy few waarbij voor reflectie en zelfkritiek maar weinig plaats is.

Integreren is forceren geworden. Groot lijkt het toverwoord van de politici. Grotere scholen, grotere ziekenhuizen, grotere gemeenten, groter Europa, opdat wij burgers er beter van worden. Maar bij een almaar groter worden Europa voelen steeds meer burgers zich almaar kleiner worden.

Smeltkroes

Na de Verenigde Staten van Amerika (USA) nu de Verenigde Staten van Europa (USE)? Zou ook in het Europa van de 21-ste eeuw een conflict kunnen uitbreken tussen de arme zuidelijke staten en de rijke noordelijke staten met als extra onzekere factor de oostelijke Europese staten? Zoals eerder na de Amerikaanse eenwording van 1776 de burgeroorlog van 1861-1865 uitbrak met uiteindelijk 600.000 doden. Of garandeert een uitgebreid NAVO-lidmaatschap vrede en veiligheid binnen Europa? Griekenland en Turkije laten vooralsnog het tegendeel zien (kruitvat Cyprus!) om over Joegoslavië nog maar te zwijgen. Ook die andere grote unie, van de Sovjets, stortte in en niet slechts omdat ze communistisch was. Immers de vrije en daarom grillige kapitalistische economie biedt geen grotere zekerheid op recht, werk en vrede, kijkend naar de afgelopen honderd jaar, dan voorheen het strak geleide communistische plansysteem. De Europese ballon kan niet oneindig groter opgeblazen worden.

Over integratie gesproken. In Oost-Europa vond na 1989 de ene afscheiding na de andere plaats en dit deel van Europa is een smeltkroes geworden van allerhande nieuwe staten en staatjes. Veelal met (overtuigde) instemming van de eigen bevolking. Maar in Joegoslavië ging het mis. In West-Europa daarentegen is steeds minder steun voor de idee van een juist groter Europa.

Trouwens ook in West-Europa dreigen nieuwe secessies: Noord-Italië (Pedania), België (Wallonië/Vlaanderen), Schotland en Wales. Later mogelijk nog Baskenland, Beieren en Corsica. Zelfs Friezen en Limburgers koesteren nadrukkelijk hun provincie en Twentenaren hun stad; in Hengelo stemde op 3 maart 1999 maar liefst 92 procent van de bevolking bij een lokaal referendum tégen de opheffing van hun gemeente.

Averechts

Waarom willen velen niet nog méér integratie of een groter Europa Waarom kiezen velen in Oost-Europa juist voor afscheiding in kleinere staten? Het antwoord is vermoedelijk heel simpel. Het Europese huis is een bureaucratische kantoorkolos geworden. Een doolhof, een labyrint waar de burger vertwijfeld en verdwaasd op zoek is naar een uitgang. Europa is een woonhuis zonder binnenmuren. Iedereen is welkom, iedereen kan binnenlopen. Aanbellen hoeft niet meer en voor het gemak heeft de overheid de voordeur ook maar gesloopt. Wordt het daardoor gezelliger, leefbaarder? Het is met EU-staten als met tv-zenders: te veel maakt een mens niet gelukkiger, het leidt eerder tot vervreemding, afstomping en onverschilligheid. Terwijl Europa verder centraliseert, decentraliseert de burger. Een doorgeschoten geïintegreerd Europa werkt averechts, werkt conflicten juist in de hand, kan zelfs tot nieuwe oorlogen leiden. Elk volk, elke burger, heeft naast individuele privacy ook behoefte aan nationale privacy. Daar is niets mis mee. Die verscheidenheid verrijkt het leven slechts. Er valt nog wat te ontdekken. Wel met elkaar, maar niet door elkaar leven dus. Geforceerde menselijke integratie leidt namelijk slechts tot politieke frustratie. We moeten daarom niet te veel verschillende vruchten in één Europese taart willen stoppen. Dat leidt tot wansmaak of zelfs bederf, tot identiteitsverlies, cultuurvervreemding, incoherentie en groeiend rechts-extremisme.

Op donderdag 10 juni zijn er Europese verkiezingen, maar graadmeter is waarschijnlijk de Nederlandse politiek. Het zoveelste oneigenlijke gebruik van verkiezingscampagnes, hetgeen andermaal bewijst de noodzakelijke invoering van een referendum als aanvulling van onze vermolmde parlementaire democratie die dateert uit 1917. Toch meen ik door niet te stemmen nu voor het eerst méér invloed uit te oefenen op Europa dan door wel te stemmen. Hoe lager de opkomst, hoe krachtiger het bewijs dat Nederlanders dit zielloze Europa van het marktfundamentalisme met zijn 18 miljoen werklozen en 50 miljoen armer niet zien zitten. Een verstandshuwelijk met Brussel zonder liefde voor Europa heeft namelijk geen zin.

Narigheid

Nederland kan beter kiezen voor een monogame relatie met zijn buurstaten naar Zwitsers model dan op te gaan in een polygaam Europa. Want dit 'gemeenschappelijke' Europa dreigt te verworden tot een losbandige relatie van allerhande volkeren die elkaar niet kennen, maar toch moeten samenwonen in één Europees huis met Brussel als ongenode eunuch. Dit 'vreemd gaan' met meerdere Europese partners, dit politieke voorspel daar komt vroeg of laat narigheid van. Ik kies op 10 juni daarom voor thuis en stem niet voor dit Europese tehuis.

    Adriaan Slooff is freelance journalist.
    Dit artikel maakt deel uit van Slooff's essaybundel
    "Op God verliefd en daarom blind?" welke 25 november verschijnt bij Servo
    in aanwezigheid van kardinaal Simonis en bisschop Bär.


SDN-rubrieken