Paul Quekel bij Omroep Max op 10 januari 2017 op NPO 2 om 19.25 uur. (Klik)   5 mei 2013 Geachte LS,   Betreft handboek ‘rechtspositie gedetineerden’.   Inleiding:   In het dagelijkse leven heeft de wetgever drie groepen met haar eigen kenmerken benoemd. Dit zijn:  -          De onvolwassenen -          De  volwassenen -          De ouderen.      Elk van deze drie groepen hebben hun eigen voorwaarden, regels en zelfs bepaalde wetgeving Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen deze drie groepen.   Zo gelden bepaalde wetten alleen voor de jongeren onder ons, zoals de onderwijswetten, de verkeerswetten en nog vele meer. Dit geldt eveneens voor de volwassenen met vele wetten die gelden voor deze doelgroep.   Vervolgens de ouderen, zeker degene boven de 65+ (de oude AOW leeftijd) of zelfs al voor de leeftijd van 50+ en voor de mensen met vervroegd pensioen of een VUT-regeling. Voor deze ouderen gelden ook weer een groot scala van wetten die alleen toegesneden zijn voor en over de oudere medemens.   Overkoepelend voor alle wetten, is de Nederlandse grondwet, die zelf weer ondergeschikt is aan het EVRM.   Kenmerken:   Echter in het gevangeniswezen kent men slechts 2 groepen. Hier is de onderverdeling in:         -          De jeugdige delinquent, de zogenaamde adolescent           -          De volwassen gedetineerden ongeacht hun leeftijd.   Door het niet apart benoemen van de ouderen in het gevangeniswezen zit er een duidelijk hiaat in de wetgeving. Het is in conflict met de Nederlandse grondwet (gelijkheidsbeginsel principe) en de EVRM mede doordat er verschillen zijn voor de ouderen in en buiten de gevangenis voor wat betreft de onderverdeling van de drie groepen.    Dit komt eveneens tot uitdrukking in het handboek ‘de rechtspositie van gedetineerden’ waar geen enkele wet of regelgeving bestaat voor de oudere gedetineerden.     Blad 2.   Hier geldt dus wel een gelijkheidsbeginsel! Crimineel is en blijft een crimineel en vaak worden oorzaak en gevolg waarom een oudere de wet heeft overtreden,  na een leven van hard werken, onbelicht gelaten en oordeelt onze ‘onafhankelijke’ rechterlijke macht slechts over het gevolg zonder zich te verdiepen waarom een oudere tot een delict gekomen is!   Voor de specifieke doelgroep oudere gedetineerden boven de AOW leeftijd maar eigenlijk al van 50+ wordt in het gevangeniswezen geen enkel onderscheid gemaakt.    WAAROM  IS DAT?   Komt dit fenomeen alleen maar voor omdat deze doelgroep (oudere gedetineerden) in de doorsnee gevangenispopulatie altijd een minderheid is en daarom overgeleverd wordt aan wetten en regels, die veel meer uitgaan van de strafbepalingen, repressie, leedtoevoeging en herstel voor de ‘echte’ criminelen, terwijl de ouderen veelal tussen de wal en het schip vallen?   Nota:   Zowel in de oude alsook de nieuwe nota herziende beginselen uit 1994 blijft het humane menswaardige karakter van detentie overeind staan. Hoe zou de wettelijke regelgeving aangaande de oudere gedetineerden er anders uitzien als deze bepalingen, regelgeving en wetgeving mede ontworpen waren door oudere beleidsmakers?   Deze oudere beleidsmakers, (die jammer genoeg in de minderheid zijn of zelfs totaal afwezig in de vele bestuurlijke/ambtelijke organisaties) hadden waarschijnlijk de noden en specifieke aandachtspunten van en voor de oudere gedetineerden herkent en daadwerkelijk in alle nota’s er op gewezen dat een 20/30 jarige niet te vergelijken is met een 50 jarige en al helemaal niet met een persoon van de AOW leeftijd.   De levenservaring en de duidelijk andere interesses in veel maatschappelijke situaties en berichtgevingen over velerlei zaken wijken duidelijk af.   Overleven:   Voor veel ouderen die nu gedwongen op reguliere afdelingen moeten functioneren is er slechts sprake van dagelijks te overleven. Te overleven van de hektiek van een dergelijke afdeling met al zijn facetten zoals de vele ‘K’ woorden, het gevloek en hoe vreselijk denigrerend er regelmatig over vrouwen wordt gesproken.   Vaak is het overleven slechts mogelijk om je als oudere af te zonderen, want het gebrek aan ‘feeling’ met de doorsnee jongere generaties en de aanwezige andere culturen met hun eigen achtergrond en zogenaamde eigen normen en waarden wordt vaak de oudere ervaren als een niet te overbruggen probleem.   Lawaai, gevloek, geschreeuw, onfatsoenlijk gedrag tegen de oudere gedetineerden maar ook tegen personeel, stompzinnige muziek, ruzie over eten, het stelen van eten, (nog voor het uitgedeeld is), het wegnemen van artikelen uit de winkel besteld door de ouderen enz. enz. Je wordt er als ouderen dagelijks (af)gedwongen mee geconfronteerd.   Blad 3.   Mensen zijn sociale wezens (vele wetenschappelijke onderzoeken bewijzen dit, zelfs bij de apen heerst een sociale cultuur) en het zou juist in detentie voor deze ouderen met een binding naar de eigen leeftijdsgroep een verademing kunnen zijn en een positieve bijdrage leveren aan het gepast welzijn van de ouderen in de gevangenis om enigszins positiever het ‘GEVANG’ te verlaten als de detentietijd afgelopen is.   Met hun eigen ideeën en opvattingen over de zin van het leven, nu in de gevangenis maar ook als de poorten weer opengaan om gezamenlijk in samenwerking met de leiding beter uitgerust en vol goede moed het eigen leven weer op te pakken.   Het is van essentieel belang om ook de ouderen weer als een volwaardig burger zijn plaats terug te geven in de samenleving. Het is al moeilijk genoeg.   Inherent aan het ouder worden heeft men de behoefte aan rust en stilte, aan structuur en enig respect, want het tegenovergestelde is vaak aanleiding tot afzondering en diep verdriet. Deze behoefte van de ouderen in de gevangenis leiden onontkoombaar tot zelfreflectie maar ook tot het verlies van moed op de toekomst.   Meer compassie met deze ‘derde’ doelgroep in de gevangenissen en de daaruit voortvloeiende noodzakelijke veranderingen zou ook leiden tot meer begrip en verzoening, met de opgelegde straf, terwijl in het verlengde daarvan als de poort weer openzwaait, je niet met wrok en haat omkijkt maar positief oog hebt voor de nieuwe vrije toekomst. Met de uitdrukkelijke wil om je leven weer zin te geven en opnieuw een volwaardig burger te zijn voor de samenleving.   De overheid heeft een zorgplicht naar gedetineerden. Voor de oudere gedetineerden faalt deze ‘onafhankelijke?’ overheid hierin. En wel omdat door deze overheid van vele ambtenaren met vele belangenverstrengelingen nagenoeg géén of heel weinig begrip of herkenning is, voor de fundamentele ouderen problematiek.    Niet alleen in de gevangenis maar ook in de gehele samenleving! Vaak wordt momenteel de oudere beticht van zakkenvullen. Maar de meesten van ons hebben meer dan 40 jaar gewerkt en voldaan aan alle opgelegde verplichtingen en belastingen alsook de verplicht betaalde AOW premie. Terwijl in de gevangenis, het AOW-staatspensioen wordt afgenomen van de 65+ gedetineerden. Dit is in conflict met het EVRM artikel 6 en Het Eerste Protocol artikel 1.   De AOW-premie is een verplichte betaling en een pensioen en derhalve een eigendom. Het EHRM hanteert een veel ruimer eigendom dan de Nederlandse Staat. Deze betreffende wet is niet alleen onterecht, zoals ook het toenmalige advies was van en door de Raad van State aan de betreffende Staatsecretaris van Sociale Zaken, maar tevens in conflict met het EVRM (Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en fundamentele vrijheden).   “Where an issue in the general interest is at stake, it is incumbent on the public authorities to act in good time, in an appropiate manner and with utmost concistency”, (EHRM  5 jan. 2000 Beyeler/Italië, EHRC2000, 18, par120.).     Blad 4.   Voor veel ouderen die nu op de zogenaamde reguliere afdelingen zitten, moeten functioneren naar de algemene wettelijke gevangenis tendens. Er is voor deze ouderen slechts sprake van te zien overleven in een bizarre schijnwereld van veiligheid en vergeten tolerantie. Toch zijn er lichtpuntjes van en door bewakers die zich kunnen inleven in de ouderen problematiek. Gelukkig wel.   Overleven is regelmatig slechts mogelijk om zich als oudere af te zonderen, mede door het gebrek aan het gevoel van jongeren naar ouderen en de aanwezige andere ‘culturen’ met hun eigen achtergrond, vaak heel andere meningen, normen en waarden hetgeen door de ouderen wordt ervaren als een niet te overbruggen probleem met de harde taal, het gevloek, de vele ‘K’ woorden, het geschreeuw, lawaai en harde stompzinnige muziek. Je wordt er dagelijks afgedwongen mee geconfronteerd.   Een oudere mede opsteller van deze brief vertelde dat als hij zich nu moest mengen en programmeren naar zijn huidige medegedetineerden, hij erg depressief werd en het oorlog werd/wordt in zijn hoofd en ziel. Hij kiest nu vaak voor bewuste afzondering en vereenzaming. Beide gedragingen van deze oudere gedetineerde zijn zowel psychisch als lichamelijk zonder meer destructief voor het heden, maar zeker voor de toekomst.   Hoe komt zo’n persoon na zijn/haar straf uitgezeten te hebben uit de gevangenis? Met wat voor negatieve bagage moet men weer aan de maatschappij gaan deelnemen. Die zoveel verandert is tijdens de detentie!   Conclusie:   Als de hoog boven ons gestelden, zoals de Eerste en Tweede Kamerleden, de Regering en de verantwoordelijke ambtenaren op de ministeries nu eens oog zouden hebben voor de werkelijke noden van de ouderen in de gevangenis en deze ‘derde groep’ ook zouden benoemen in het gevangeniswezen, dan kan er voor de ouderen na hun vrijlating een betere en doeltreffende opvang en ondersteuning zijn voor het vervolg van zijn of haar leven in de normale maatschappij.   Het zou een behoorlijke besparing kunnen opleveren voor de dure gevangenisindustrie. Wij pleiten voor een aparte afdeling voor ouderen, waar de normen en waarden niet onderhevig zijn aan de huidige gangbare verpaupering en verloedering binnen vele geledingen van onze samenleving. Geef de oudere gedetineerden een rustige gevangenisstraf en laat ze niet constant geconfronteerd worden met kabaal, en haantjesgedrag van de jongere gedetineerden.    Lang tot zeer lang gestraften zijn erg ongelukkig met het verplicht samenzitten met kortgestraften. Het is soms een duiventil waar mensen die een boete hebben na enkele dagen of weken naar buiten gaan en de daardoor constant wisselende populatie van gedetineerden geeft veel onrust en drukte voor de oudere gedetineerden alsook voor de langgestraften.   Maak een aparte gevangenis voor degenen die hun geldelijke verplichtingen niet zijn nagekomen. Zeker voor die mensen, welke slechts enkele dagen/weken de gevangenis in moeten.     Blad 5.   Voor zedendelinquenten, jeugd en levenslanggestraften zijn wel aangepaste afdelingen beschikbaar met een extra budget. Evenals voor de PPC’s  (Penitentiair Psychisch Centrum).   Momenteel zitten er volgens Bonjo ongeveer 120 AOW-ouderen in de gevangenis. Met de vergrijzing en de financiële ellende, van woekerpolissen, tot kredietcrisis, tot het onder water staan van nu al meer dan 1 miljoen woningen kan en zal dit aantal zeker veel groter worden. Dit gegeven is een vaststaand feit. Daar hoef je geen hotemetoot voor te zijn om dit te voorspellen.   De daaruit volgende verwachte financiële ellende zal veel gepensioneerde echtparen voor grote problemen stellen. Zeker voor de ouderen, die na een leven van hard werken tot de ontdekking komen, dat de gekozen spaarvorm om de hypotheek te kunnen afbetalen bij lange na niet voldoende zal blijken te zijn. Veel van hun spaargeld zal verdwenen zijn of in de zakken van banken en verzekeraars terecht gekomen zijn. De daaruit ontstane stress, ruzie en achterdocht en de uiteindelijke totale wanhoop kan/zal een voedingsbodem zijn voor mogelijke eigenrichting en/of voor relationele problemen met een grote kans dat er bepaalde wetgevingen overtreden worden. Hetgeen zelfs tot zelfdoding kan leiden.   Met als resultaat nog veel meer veroordeelde 65+ ouderen, die dan ook veroordeeld en opgesloten worden als ‘criminelen en misdadigers’. Terwijl het de gevolgen zijn van een decennia lang falen door overheden, misdadige producten van banken en verzekeraars en het via lobbykanalen niet voldoen door de overheid aan haar zorgplicht naar de samenleving met haar burgers.   Zoals bijvoorbeeld de financiële bijsluiter voor de vele (onduidelijke) producten van banken en verzekeraars, die er al in 1988 had moeten zijn, maar door een niet optredende overheid en het falen van de toezichthouders door het steeds uitstellen van de invoering hiervan, de banken en verzekeraars een vrijbrief gaven om een kredietcrisis te veroorzaken die zijn weerga niet kent in de geschiedenis.   Pas in 2004 is er een soort financiële bijsluiter ingevoerd, die tot op de dag van vandaag nog steeds niet voldoende zekerheid biedt voor de cliënt van financiële producten van banken en verzekeraars. Nog steeds wordt de zorgplicht verzaakt door banken en verzekeraars alsook door de overheid. De belangenverstrengeling in vele bestuurlijke organen, het lobbycircuit en het verzaken van de wettelijke zorgplicht zijn er de oorzaak dat wij in Nederland de hoogste private schuld van de gehele wereld hebben.   Als de overheid niet nu al gaat nadenken over ook een grotere toestroom van ouderen in de gevangenis en geen adequate menselijke voorwaarden en voldoende verantwoorde wet en regelgeving gaat invoeren voor de ‘criminele’ ouderen, dan zullen er nog veel meer zelfdodingen plaatst vinden in de ‘humane?’ Nederlandse gevangenissen. Zoals de vele zelfdodingen in de PI-Vught. Een van de opstellers van deze brief er twee heeft meegemaakt op zijn toenmalige afdeling. Het is een bizarre ervaring en geeft veel verdriet.   Ook groot verdriet voor het gevangenispersoneel, die de wanhopige overleden gedetineerde vindt. Adequate opvang en nazorg voor degene die deze vreselijke ontdekking doet, is er geen tot nagenoeg géén enkele begeleiding. Tevens voor de gedetineerden die dit mee moeten maken is er weinig medeleven en ook géén enkele nazorg!     Blad 6.   Dit schrijven is geen klacht, maar het zijn eigen waarnemingen en wij proberen slechts enkele aanbevelingen voor te stellen over onze ervaringen als ouderen in de gevangenis. U als beleidsmakers heeft de vrije keuze om bovenstaande argumenten af te doen als triviale bijkomstigheden, of het op een eerlijke en open manier adequaat bespreekbaar te maken in de daarvoor bevoegde organen.   Hopende op een antwoord van u verblijven wij met de meeste hoogachting, want kwaliteit van leven geldt ook voor de ouderen onder ons. Zowel buiten in de ‘vrije’ samenleving alsook in de gevangenis.     Diverse oudere gedetineerden van de PI-Vught (zie handtekeninglijst).   P.a. PI-Vught Lunettenlaan 501 5263 NT Vught   C.c.: Politieke partijen zoals 50-PLUS, SP e.a..