Fractie Amsterdam Anders/De Groenen
p/a.: Stadhuis, Amstel 1, kamer 2229, 1011 PN Amsterdam
tel: 020-552.2706
fax: 020-552.2760
e-mail: groenen@raad.amsterdam.nl of anderams@dds.nl
http://www.pz.nl/groenenadam

Amsterdam, 16 december 1998

Persbericht

Voorstel van Amsterdam Anders/De Groenen: Amsterdam, MAI-vrije zone

De gemeenteraadsfractie van Amsterdam Anders/De Groenen dient vandaag een voorstel in bij de gemeenteraad om Amsterdam tot "MAI-vrije zone" te verklaren en daarmee protest aan te tekenen tegen het Multilateraal Akkoord inzake Investeringen, waarover momenteel onderhandeld wordt binnen de OESO.

Sinds 1995 onderhandelen regeringsvertegenwoordigers van de 29 rijkste industrielanden binnen de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) over het zogenaamde Multilateraal Akkoord inzake Investeringen (MAI). Hoewel de onderhandelingen achter gesloten deuren plaatsvinden, zijn delen van het ontwerpakkoord inmiddels bekend geworden. Verschillende organisaties hebben daarop de noodklok geluid. De Wereldraad van Kerken noemde het ontwerpakkoord "alarmerend", het Europees Parlement noemde het in een resolutie in maart 1998 "schadelijk en zorgwekkend" en ook talloze maatschappelijke organisaties, waaronder Greenpeace Nederland, Vereniging Milieudefensie, de FNV en het netwerk "MAI niet gezien!" spraken zich uit tegen het MAI. Een coalitie van ruim 600 non-gouvernementele Organisaties (NGO's) uit meer dan zeventig landen stelde in een gezamenlijke verklaring in oktober 1997: "Het MAI verheft de rechten van investeerders ver boven die van regeringen, lokale gemeenschappen, burgers, werknemers en milieu." "Zoveel mogelijk obstakels voor buitenlandse investeringen wegnemen", zo vatte staatssecretaris Van Dok-van Weelen het doel van het MAI in november 1995 samen. Het ontwerpakkoord MAI bevat een raamwerk van bindende regels, waaraan overheden zich moeten houden bij al het beleid dat ze voeren. Het MAI zou van toepassing zijn op alle economische sectoren, waaronder landbouw, industrie, diensten en de grondstoffensector. Ook beleid op het gebied van milieubescherming, gezondheidszorg, onderwijs, nutsbedrijven, openbaar vervoer, media en culturele instellingen zou binnen de werking van het akkoord vallen.

Volgens het ontwerpakkoord zouden de ondertekenende landen bovendien in de praktijk voor twintig jaar aan het MAI gebonden zijn. Pas na vijf jaar kan een land zich uit het akkoord terugtrekken, terwijl de bedrijven hun investeringen nog 15 jaar onder de MAI-voorwaarden mogen doen. Ook als de bevolking massaal tegen blijkt te zijn, zou de overheid dus niet snel op haar schreden terug kunnen treden.

Het ontwerpakkoord geeft internationale investeerders de mogelijkheid om overheden aan te klagen, wanneer zij zich niet aan de bindende bepalingen houden. Mogelijke gevolgen zijn momenteel te zien in rechtszaken in het kader van het North American Free Trade Agreement (NAFTA). Zo voerde het bedrijf US Ethyl Corporation tot voor kort een proces tegen de Canadese overheid, omdat Canada de kankerverwekkende stof MMT verbood. Het bedrijf eiste een schadevergoeding van 250 miljoen dollar. In augustus kreeg Ethyl zijn zin, toen de Canadese overheid besloot de zaak buiten de rechtbank om te schikken. Het Amerikaanse bedrijf Metalclad eist van de Mexicaanse overheid 90 miljoen dollar wegens een verbod op een geplande stortplaats van chemisch afval.

Invoering van het MAI betekent dat de deelnemende landen en lokale overheden geen voorwaarden meer mogen stellen inzake arbeidsvoorwaarden, het milieu e.d. Het verbiedt tevens om sancties in te stellen tegen staten en bedrijven, die meewerken aan schendingen van mensenrechten. Zo zou men geen boycotbeleid meer mogen voeren zoals tegen het toenmalige apartheidsregime in Zuid-Afrika. Zuid-Afrikaanse bedrijven zouden boycottende landen met succes tot betaling van hoge boetes hebben kunnen dwingen.

Amsterdam Anders/De Groenen vindt de beperkingen, die nationale en lokale overheden door het MAI worden opgelegd, onaanvaardbaar en vraagt het gemeentebestuur om zich - in navolging van de staten British Columbia en Prince Edward's Island in Canada en de gemeenten San Francisco en Berkeley in de Verenigde Staten en Oxford in Engeland - uit te spreken tégen ondertekening van het akkoord.

Amsterdam kan een belangrijk signaal geven richting Nederlandse overheid door zich bij voorbaat - naar analogie van de "kernwapenvrije gemeenten" - uit te roepen tot "MAI-vrije zone".

Voor verdere informatie kunt u contact met ons opnemen via:

020-5522706 of 020-6635255 (Ernst van Lohuizen, raadslid).