De Tweede Kamer stelt er vragen over aan minister Donner. De Nationale Ombudsman doet onderzoek. Het College van procureurs-generaal voelt de hoofdofficier van justitie aan de tand. De secretaris-generaal van Justitie leidt de Ombudsman om de tuin. En het OM gaat, ondanks terechtwijzing door de rechter, gewoon door met het terroriseren van een onschuldig gezin. KN was er zelf bij. Oost-Europese toestanden in Noord-Brabant.

Henk Rijkers

Kan je vrouw in Nederland zonder arrestatiebevel opgepakt en gegijzeld worden, alleen maar om jou te dwingen? Ja, dat kan. Maar kan dat ook, wanneer er tegen jou niet de minste aanwijzing bestaat? Ja, ook dat kan. Kan dat lukrake arresteren zonder enige aanwijzing meerdere keren opnieuw gebeuren? Ja. En als dat allemaal gebeurd is, en de rechtbank constateert dat er inderdaad niet de minste aanwijzing tegen je is, kan het dan zijn dat het Openbaar Ministerie in hoger beroep gaat? Ja, dat kan. En als het Gerechtshof je veel later definitief en zeer beslist vrijspreekt en het OM druipt af, kan het dan zijn dat je een procedure ex art. 12 moet starten omdat men de vervalsing van een processtuk niet wil vervolgen, waar men de rechter mee op het verkeerde been heeft willen zetten? Ja. Maar - we verzinnen het niet - is het mogelijk in Nederland dat men dan wel aangifte tegen jou doet wegens laster en smaad? Helaas: ja, dat gebeurt allemaal. KN was er zelf bij.

Foto: Sandra Peerenboom

Robert en Annelies Hörchner: "Justitie heeft ons geruïneerd". Hier samen met hun dove hondje Jan.

'Je gelooft het niet'
Het is de laatste week van oktober. We zijn op bezoek bij de familie Hörchner in St.-Michielsgestel. Huisvader Robert (51) heeft zijn dossier te voorschijn gehaald, aangeduid als ZD 01 (ZD staat voor 'zware delicten'). Na uren praten zijn we aangeland bij een van de kwalijkste zaken die de recherche in zijn dossier heeft uitgehaald: valsheid in geschrifte.

		'Het citaat is zo aangepast, dat het lijkt alsof ik in het complot zit'

"Kijk", zegt Robert. "Dit is het officiële verslag van het afgeluisterde telefoongesprek dat die criminelen hebben gevoerd. En hier heb je het proces-verbaal voor de rechter, waarin die telefoontap zogenaamd aangehaald wordt. Het citaat is zo aangepast, dat het lijkt alsof ik in het complot zit. Kijk maar, het authentieke citaat is heel anders." Robert is nog niet uitgesproken of de telefoon gaat. Hij neemt op, luistert enige tijd naar de stem aan de andere kant van de lijn. Als hij neerlegt, kijkt hij even het raam uit. Dan zegt hij: "Je gelooft het niet. Het was het politiebureau. Ze doen aangifte tegen ons wegens laster. Ik ben opnieuw verdachte."

Precies getimed
Worden we tot op de seconde gevolgd? Je zou het wel denken. Deze intimiderende zet is zo precies getimed dat je die moeilijk aan het toeval kunt toeschrijven. De telefoon ging precies toen Hörchner de ergste - en onweerlegbaarste - manipulatie van zijn dossier aan KN voorlegde: vervalsing van een telefoontap door een rechercheur. Precies op dat moment komt de politie aanzetten met een aangifte in opdracht van de hoofdofficier van justitie. Een aangifte die overigens kansloos is. Het bewijs ziet uw verslaggever immers voor zich op tafel liggen. Iedereen kan constateren dat het officiële verslag van de telefoontap niet overeenstemt met de aangehaalde woorden in het proces-verbaal. En dat zo een valse verdenking tegen de familie Hörchner wordt gewekt.

Kort arrest
Hoe kunnen gewone, welopgevoede Nederlanders in zo'n nachtmerrie terechtkomen? Het gezin is letterlijk geruïneerd. Robert is als succesvol zakenman de boot ingegaan, omdat hij voortdurend als xtc-verdachte in de berichtgeving van het Brabants Dagblad te kijk is gezet. De pagina's wél correcte verslaggeving in De Telegraaf ('Justitie heeft mij kapotgemaakt') konden zijn reputatie niet meer herstellen. En nu is KN er zelf bij dat een nieuw hoofdstuk aan de klucht wordt toegevoegd. Robert en zijn vrouw Annelies zijn op 3 november wederom verhoord. Nogmaals: een echtpaar dat helemaal niets op zijn kerfstok heeft. Dat is geen oordeel van KN, maar van het Gerechtshof Den Bosch. Dat heeft op 13 mei dit jaar met een kristalhelder arrest het koppel onmiddellijk vrijgesproken: een signaal van zeer grote beslistheid.

Keihard
De kwestie houdt de gemoederen bezig. Dit artikel belicht maar een deel van de justitiële willekeur, maar de Nationale Ombudsman legt de laatste hand aan een volledig rapport. Vorige week ontvingen de Hörchners een brief van de vaste Kamercommissie voor justitie: er komen vragen voor minister Donner.

	'Je gelooft het niet. Het was het politiebureau. Ik ben opnieuw verdachte'

Het College van procureurs-generaal heeft laten weten informatie op te vragen bij de verantwoordelijke hoofdofficier van justitie in Den Bosch, mr. Craemer. Tegen deze zelfde hoofdofficier heeft het echtpaar een procedure ex art. 12 aangespannen. Daarmee kan men, wanneer het OM niet wil vervolgen, het oordeel vragen van het Gerechtshof. Robert en Annelies willen dat de rechercheur die hun proces-verbaal heeft vervalst, vervolgd wordt. Nu is 'artikel 12' berucht omdat het bijna nooit wat oplevert. In dit geval zijn de feiten echter zo duidelijk en kei- en keihard dat het Gerechtshof er niet onderuit zal kunnen.

Spectaculaire ontknoping
Hoe is het allemaal zo gekomen? De nachtmerrie begint in november 1999. Robert is bezig zijn confectiebedrijf uit St.-Michielsgestel over te brengen naar Polen. Vlak voor hij vertrekt, melden zich belangstellenden bij hem voor de leegkomende bedrijfsruimte. Hij geeft hun een sleutel zodat ze die kunnen bekijken. Als Robert na twee weken terugkeert, blijkt er niet alleen niets verhuurd, maar is ook de sleutel niet naar zijn vrouw teruggebracht. Wel weet Annelies dat er mannen in de loods zitten. Ze is er een kijkje gaan nemen, maar had daar een onprettige confrontatie. Robert onderneemt meteen actie, eist de sleutel terug en dreigt met juridische stappen. De kwestie lijkt een spectaculaire ontknoping te krijgen, als op 25 november de politie er een nachtelijke inval doet. Er blijkt een xtc-laboratorium in aanbouw. Later zal blijken dat de politie daarvan op de hoogte was, want zij luisterde de bende al maandenlang af. Rob en Annelies zijn ontsteld. Zij bieden de politie alle medewerking aan.

Uitzitten!
Daarmee lijkt de zaak voor hen afgedaan. Robert vertrekt opnieuw naar Polen. Daardoor loopt hij een schokkende gebeurtenis mis. Op 31 januari doet de politie opnieuw een inval. Maar nu in zijn eigen huis, bij Annelies en de kinderen, een meisjestweeling van zestien jaar. De politie voert moeder mee. De minderjarige meisjes zijn geheel overstuur en brengen zonder opvang de nacht alleen in huis door. In de cel krijgt Annelies ondertussen een slechte behandeling. Robert meldt zich de volgende dag, halsoverkop terug uit Polen, bij de politie die daarop Annelies vrijlaat. De rechter-commissaris bekijkt de in hechtenisneming van Robert. In het proces-verbaal is een cruciale telefoontap vervalst, zodat de schijn wordt gewekt dat Robert bij de criminele organisatie betrokken is. Maar gelukkig, de rechter-commissaris trapt er niet in. Hij beslist dat Robert moet worden vrijgelaten. Maar officier van justitie Th. De Jong denkt daar anders over. Hij laat Robert weten dat hij al drie dagen verlenging had aangevraagd en dat hij die gewoon moet uitzitten. Maar, zegt Robert verbaasd, de rechter-commissaris heeft toch duidelijk beslist? Niets mee te maken, vindt de officier van justitie. Uitzitten! Pas op 7 februari 2000 mag Robert naar huis.

'Bittere pil justitie'
Het zal echter nog bijna drie jaar duren, tot 19 september 2002, voordat de rechtbank in Den Bosch vaststelt wat vanaf het begin evident was. De Hörchners hebben niets met de xtc-bende te maken. Het OM gaat echter **unverfroren in hoger beroep, zonder dat het ook maar een begin van een aanwijzing voor een belastend feit in handen heeft. Er gaat opnieuw een klein jaar voorbij. Opnieuw een jaar waarin de Hörchners voor buren, vrienden en kennissen in de kwade reuk blijven staan, waarin het OM hun in 1999 zonder de minste reden heeft gebracht. Zo oordeelt ook het Gerechtshof. In een kort en krachtig vonnis zuivert het Robert en Annelies op 13 mei 2003 van alle blaam. 'Bittere pil voor justitie', kopt De Telegraaf. Rob en Annelies hebben een schadeclaim bij de Staat neergelegd van € 125.000.

Hoogste ambtenaar Justitie
Wie denkt dat Justitie zich wel zal uitputten in verontschuldigingen, begrijpt er weinig van. Bepaald schokkend is de brief die de hoogste ambtenaar op Justitie, secretaris-generaal Joris Demmink, namens de minister aan de Nationale Ombudsman schrijft.

		De secretaris-generaal van Justitie leidt de Ombudsman om de tuin

Het is enkele dagen voordat het Gerechtshof de verlossende vrijspraak doet. In plaats van de hand in de boezem van de eigen organisatie te steken, doet Demmink samen met het College van procureurs-generaal nog even zijn uiterste best om de justitiële mishandeling te rechtvaardigen. Hoewel de topambtenaar geen enkele concrete reden kan noemen waarom het echtpaar als verdachten aangemerkt zou kunnen worden, gaat hij ten overstaan van de Nationale Ombudsman door met het doen van kwalijke suggesties. Zo beweert hij, in strijd met de waarheid, dat uit het opsporingsmateriaal zou blijken dat Annelies destijds het xtc-laboratorium "heeft ontdekt". Annelies heeft echter niets gezien, omdat de criminelen haar niet ver lieten komen. En al had ze wel wat gezien, wie weet nu hoe een xtc-lab eruit ziet?

Volmaakt raadsel
Later is duidelijk geworden dat de bende bezig was het xtc-lab over te huizen. Men zocht echter een locatie om twee weken te overbruggen. Zo kwamen ze in St.-Michielsgestel bij Robert terecht. De bende wist niet dat de politie haar al in de peiling had. Nergens blijkt uit de telefoontaps dat de Hörchners de bedoelingen van de bende kende, eerder het omgekeerde. Ook de bendeleden hebben nadrukkelijk ontkend dat de Hörchners ergens van afwisten.

De vraag blijft dus: waarom hebben politie en justitie zo hun stinkende best gedaan om totaal onschuldige burgers erbij te lappen? "Dat is inderdaad de grote vraag", zegt Robert. "Het is een volmaakt raadsel. Ik heb zelfs niet het begin van een vermoeden. Ik kan er ook niets bij bedenken. Maar het is een feit dat ze het gedaan hebben. Ik ben geruïneerd."