'Achterstandswijken moeten nú online'

De Volkskrant van 11 december 2000

Van onze verslaggever: Jan 't Hart

DEN HAAG - De computer kan de sociale wonderolie worden voor achterstandswijken in de grote steden. De overheid moet fors investeren in computers op scholen en in kroegen, winkels, buurthuizen en voetbalclubs. Dat zegt Gerlach Cerfontaine, president van Schiphol. Hij overhandigt vandaag het rapport ICT en de stad aan minister van Boxtel van Grotesteden- en Integratiebeleid.

Volgens de Schipholbaas kunnen werklozen aan de slag met het bouwen van virtuele wijken op internet en zullen allochtonen makkelijker integreren door de buurtgemeenschappen die op internet ontstaan. Cerfontaine zegt dat zijn voorstellen 'investeringen van twaalf tot vijftien miljard gulden' vergen. De overheid moet volgens hem beginnen met 600 miljoen gulden in een fonds te stoppen. 'Als ik met dat miljardenbedrag aankom, zullen ze zeggen: die Cerfontaine heeft een gaatje in zijn kop.'

Cerfontaine heeft een aantal maanden een commissie voorgezeten die onderzocht wat internet voor de achterstandswijken kan betekenen. 'Als je internet niet gebruikt, kun je de problemen in de grote steden onmogelijk oplossen', weet Cerfontaine inmiddels. Er zijn al veel mooie woorden gewijd aan de toekomst van internet. 'De club van mensen die iets wil, wordt steeds groter', zegt de Schiphol-president. 'We moeten nu doorgaan. Overal moet breedband komen, de techniek waarmee beeld, geluid en tekst worden geïntegreerd. Huizen worden straks gebouwd met standaard een computer erin, naast de ijskast en de magnetron. 'Het huis als spil van de netwerksamenleving. Het wordt het postkantoor, de winkel, de school, de balie van de overheid en het ziekenhuis.' De overheid moet van Cerfontaine zorgen voor de kabels in de grond die dit allemaal mogelijk maken. Dit kost twaalf tot vijftien miljard gulden. Dat is veel, maar het kan niet anders. De exploitatie kan aan het bedrijfsleven worden overgelaten. 'Wil je de kenniseconomie ontwikkelen, dan zul je die investeringen moeten doen.'

De buurt moet nu online zegt Cerfontaine: 'Daar kunnen burgers boodschappen doen, lotgenoten vinden met dezelfde problemen, afspraken maken en buren zoeken met dezelfde interesses. De moeilijkheden in de buurt zullen eerst worden besproken op de buurtpagina op internet. Het zal mensen weer bij elkaar brengen, verwacht Cerfontaine. Wat is ons antwoord op armoedewijken? Hoe investeren we? De nieuwe technologie kan ons daarbij helpen. Het is niet meer zo dat je zegt: we investeren daar niet in. 'Je moet onconventioneel kapitaal verstrekken en die 600 miljoen gulden niet via de huidige subsidiekanalen verdelen. Dat wordt niks. Je moet wel enkele criteria opstellen. Er moet altijd een burger bij zijn betrokken, of een vereniging van burgers. En je moet laten zien wat de uitkomst wordt. Alleen' projecten die door burgers zijn bedacht en worden uitgevoerd, krijgen geld. 'De gemeenschapszin wordt door internet versterkt, de sociale cohesie wordt groter. Het is een kans voor mensen om te communiceren, om informatie, te delen'.

'De burgers worden weer een machtsfactor, als zij overal het internet op kunnen. We hadden in de commissie een discussie over Leefbaar Utrecht. Je kon voorspellen dat die partij van negen, naar vijftien zetels zou gaan. De burger in Utrecht ergert zich aan een heleboel zaken en is tegelijkertijd geïnteresseerd in zijn leefomgeving: in de kwaliteit van zijn school, van de zorg. Maar hij is individueel volslagen machteloos. De burger zal zich beter kunnen organiseren in de virtuele buurt.

'En waarom zou een patiënt niet zelf een afspraak kunnen maken met het ziekenhuis of een huisarts? Zodat hij zichzelf in de agenda kan zetten. Dan is de kans groter dat hij komt. In Engeland is aangetoond dat ziekenhuizen heel veel geld verliezen omdat patiënten niet komen opdagen.' Draaft de Schiphol-topman niet een beetje door? Staat hij nog met beide benen op de grond? 'Bij het maken van het rapport vroegen we ons dat af. Je kunt jezelf helemaal verliezen in de fantasie van wat allemaal kan. Eerst al die huizen maar eens aansluiten op breedband. We willen dat die fantasie dichterbij komt. Maar dan moeten we nu aan de slag.'

Commentaar:

Gelukkig bestaan er ook mensen met visie. Gerlach Cerfontaine ontbreekt het niet aan fantasie en hopelijk ook niet aan de mogelijkheid om die fantasie te verwezenlijken. Hopelijk opteert hij voor het presidentschap van Nederland BV met de volgende parlementsverkiezingen, zodat met name die financieringsvorm gestalte kan krijgen. Een ding is zeker: je moet dat niet aan de banken overlaten, maar doodgewoon staatsobligaties uitgeven, eventueel met een bonusrente wanneer de zaken echt goed lopen. Maar je kunt het ook gewoon via de belastingen financieren, zoals met een vermogenswinstbelasting. Kunnen we tegelijk de renteaftrek voor hypotheken afschaffen die in Europa alleen in Nederland nog bestaat. Ik weet dat dat vloeken in de VVD-CDA-PvdA-kerk is maar de piramides en de kathedralen werden ook vanuit de overdaad gefinancierd, een overdaad - aan productie - die we vandaag de dag voor het rijke deel van de bevolking zeker beleven.