AOW - 'Ik heb ook voor tantetje betaald' door: Ria Cats De AOW is een halve eeuw oud. Vandaag verschijnt daarom het jubileumboek Lang leve de AOW. 'Het is gewoon een recht.' Amsterdam Zus Pellen (93) herinnert zich nog goed hoe haar ouders in 1957 reageerden op de komst van de AOW. 'Geweldig vonden ze het. Eindelijk hadden ze hun eigen geld.' Hun hele leven had het echtpaar gesappeld in een winkeltje op de chique Amsterdamse Keizers- en Herengracht. 'Onze vaak rijke klanten deden alsof wij hun mindere waren. Maar ze betaalden op de pof en wij moesten leningen afsluiten om de leveranciers te betalen. Ik word er nóg kwaad van.' Pellen vergelijkt die ervaringen uit haar jeugd met de wat haar betreft schandalige discussie over de betaalbaarheid van de AOW nu. 'Nog altijd houden mensen de hand op hun portemonnee en willen ze geld van ons. Ik kan toch nu niet meer werken? Ik heb zelf ook donders goed meebetaald aan het ouderdomspensioen van mijn tantetje en mijn moeder. De tegenstanders van nu zijn ooit zelf bejaard en willen dan ook AOW. Dat is een recht, geen liefdadigheid.' Nederland moet trots zijn op zijn 'nationale basispensioen', vindt ook sociologe Ellie Smolenaars. Zij schreef in opdracht van de ouderbond ANBO het boek Lang leve de AOW dat vandaag op de 50+ Beurs in de Utrechtse jaarbeurs aan minister Piet Hein Donner van Sociale Zaken wordt overhandigd. Volgens haar wordt er sinds de oliecrises in de jaren zeventig en de recessie van de jaren tachtig vooral over de AOW geklaagd. Mede vanwege de vergrijzing. 'Vanaf toen gold de AOW opeens als een uitkering. Aan dat woord kleeft een negatief imago.' Smolenaars wilde dan ook de geschiedenis van de volksverzekering beschrijven om het draagvlak ervoor te behouden. Stelt ze zich dus niet op als objectieve wetenschapper, maar als een AOW-activist? 'Natuurlijk heb ik oog voor de nadelen van de AOW. Maar ik hoop wel het beeld van profiteursregeling bij te stellen.' Ze legt uit dat de AOW in de begintijd een 'bodempensioen' was. Veel ouderen moesten blijven werken of een bijstandsuitkering aanvragen. 'AOW als uitkering gezien maar zou als basispensioen moeten gelden' 'Als hun kinderen wel geld hadden, moesten zij meebetalen aan die bijstand. Dat bepaalde heel lang de verhoudingen tussen de generaties.' Zo vond Smolenaars in een oude uitgave van Libelle nog een ingezonden brief, waarin de jurist van het damesblad werd gevraagd wanneer iemand was vrijgesteld van het onderhouden van zijn ouders. 'Antwoord: alleen als die hun kind hadden verlaten.' Pas in 1974 werd de AOW een basispensioen, waarvan ouderen écht konden rondkomen. En in 1985 kregen gehuwde vrouwen recht op hun eigen AOW. Smolenaars: 'Daardoor zijn ouderen zelfstandig, een teken van beschaving dat in stand moet blijven.' AOW'er Pellen beaamt dat. Ze is tegen ophoging van de pensioengerechtigde leeftijd om de AOW betaalbaar te houden. 'De levensverwachting is nu wel hoger dan in 1957, maar deze maatschappij is veel gejaagder dan de onze. Dit houdt niemand lang vol.' Suus Leeuw (85) biedt zelfs aan een deel van haar pensioen af te staan voor behoud van de AOW. 'Ik houd nu geld over en wil niet dat andere ouderen straks hun handje moeten ophouden. Dat is solidariteit. En wie weet is AOW straks niet eens meer nodig, iedereen bouwt nu toch een goed pensioen op?' Copyright (c) 2007 Het Financieele Dagblad