van 28 september 2001

De ervaringen van drs. Nico Burhoven Jaspers met het Nederlandse rechtsbestel (KN 48, 31 augustus) staan niet op zich. Een groeiende groep burgers voelt zich door soortgelijke ervaringen beschadigd. De stichting Advocadur wil subsidie om hen te kunnen bijstaan.

Harrie Teernstra / Th. Gerritsen

De heer drs. Nico Burhoven Jaspers ondervond met zijn wrakingrecht grote problemen. Er zijn vele burgers die soortgelijke ervaringen opdoen. De oorzaken daarvan zijn structureel van aard. Dat de problemen niet opgelost worden, komt door de verstrengeling van belangen van de hoeders van ons recht (advocaten, rechters, politici) en hun gebrek aan zelfkritiek. Schandelijk, verontrustend en onvoorstelbaar, dat zijn passende reacties bij het uitstekende artikel van Henk Rijkers.

Onterend
Echter, de problematiek beperkt zich niet tot Burhoven Jaspers. Wraking is slechts een van de rechtsmiddelen die niet door advocaten worden ingezet of waarvan burgers door rechters worden afgehouden. Zo geeft bijvoorbeeld art. 145 van het Wetboek van Burgerlijk Rechtsvordering duidelijk aan: "In spoedeisende zaken kan de rechter, op verzoek van de eiser, bepalen dat geen gelegenheid zal worden gegeven tot het nemen van conclusies van repliek en dupliek." De zaak van Burhoven Jaspers en vele andere burgers zijn alleen al spoedeisend doordat ze schendingen van mensenrechten behelzen. Toch duren ze vaak meer dan tien jaar. Spoed komt in het boekje van de commerciële advocatuur niet voor. Recht blijkt ten allen tijden te kunnen worden uitgesteld. De redenen die advocaten daarvoor vinden zijn vaak onterend, maar worden toch door rechters aanvaard.

Struikelblok
Art. 20 van hetzelfde Wetboek zegt in een taal en spelling van lang vervlogen tijden: "Partijen mogen hare eigen zaak bepleiten, echter zal de rechtbank of het Hof de macht hebben haar dit te ontzeggen, ingeval dezelfde bevinden dat zij door drift of door onbedrevenheid buiten staat zijn hare zaak met de vereiste betamelijkheid en met de duidelijkheid, die tot des rechters onderricht nodig is, voor te dragen".

Want het recht is van ons allen en gaat ons allen aan.

Burhoven Jaspers en vele andere burgers kunnen hun zaak bedreven, rustig, weloverwogen en beter dan hun advocaat bepleiten. Hun advocaten wijzen hun echter niet op deze mogelijkheid. Advocaten schaden te vaak belangen van burgers. Menigmaal versperren zij de burger de toegang tot de rechter. In tal van zaken blijkt een advocaat een lastig, verplicht en duur struikelblok. Geen raadsman, maar een radeloos makend man of vrouw.

Tuchtrecht werkt niet
Getuigen- en deskundigenverhoren, waarin de waarheid aan het licht dient te komen, lijken in dit land slechts weggelegd voor criminelen en voor mensen met veel geld, macht en reputatie, zoals Europarlementariërs, ministers, politici, voetballers, zangers, etc. Er zijn tal van wetten en regels, die advocaten en rechters ongestraft overtreden. De Wet Tarieven Burgerlijke zaken (de WTBZ), een wet uit 1843, die de talloze conflicten over de rekening van de advocaat regelt, is er één van. De gedragsregels voor advocaten werken in de praktijk niet, evenmin als het tuchtrecht voor advocaten.

Dure diensten
Ondergetekenden hebben acht jaar lang het doen en nalaten van advocaten, rechters en andere hoeders van ons recht op de voet gevolgd. We hebben er een boek over geschreven met als titel Recht in de ogen gekeken. Bij het boek hoort een CD-rom, uitgegeven door de Sociale Databank Nederland, met meer dan drieduizend pagina's en twaalf uur filmbeelden over de zorgwekkende staat van ons recht. Wij vinden dat het rechtsbedrijf en daarmee het Ministerie van Justitie verantwoordelijkheid draagt voor de problemen van Burhoven Jaspers en zovele anderen. Voor de slachtoffers van fouten bestaat immers geen recht, omdat ze dan opnieuw afhankelijk zijn van de dure diensten van een advocaat. Een advocaat kost tenminste ƒ250,- per uur excl. 19% BTW en administratiekosten, maar bedragen van ƒ1400,- of meer zijn geen uitzondering.

Commerciële zaak
Voor de slachtoffers van juridisch letsel bestaat ook geen hulpverlening. Velen wenden zich tot onze stichting en bezorgen ons handenvol werk dat we eigenlijk niet aan kunnen. Daarom hebben we ons in 1999 tot het Ministerie van Justitie gewend met het dringend verzoek ons te helpen. Dat verzoek is zonder onderzoek afgewezen. Tegen die beslissing zijn wij in beroep gegaan bij de bestuursrechter, waar een burger zelf voor zijn belangen mag opkomen. Boek en CD-rom hebben we in het geding gebracht samen met tal van feiten en argumenten. Boek en CD-rom waarschuwen voor de praktijken van letselschade- en andere advocaten en ook van rechters. Ze bieden informatie over de structurele oorzaken van de problemen. De voornaamste conclusie uit het boek is dat het recht van ons allen is en daarom niet alleen een commerciële zaak mag zijn.

Ernstig juridisch letsel
Het beroep tegen de beslissing van het Ministerie van Justitie wordt op 4 oktober vanaf 10.30 uur in een mondelinge hoorzitting door een meervoudige kamer van de Rechtbank te Zutphen behandeld. In die zitting zullen wij en een aantal mensen dat zich benadeeld weet door het besluit van Justitie alles op alles zetten om de rechter te informeren over de zorgwekkende staat van ons recht. We zullen een klemmend beroep doen om een vonnis te wijzen dat in het belang is van een van de meest vitale beginselen van de rechtsstaat: een rechtspraak, die voor iedereen, onafhankelijk en onpartijdig, dient open te staan. We zullen pleiten in het belang van alle mensen als Burhoven Jaspers, die ernstig juridisch letsel lijden, maar waarvoor geen gespecialiseerde letselschadeadvocaten bestaan en waarover (in tegenstelling tot medisch letsel) geen jurisprudentie bestaat.

Gedragsregels voor advocaten werken in de praktijk niet.

Voor de zitting, waar naast de stichting drie andere partijen en het Ministerie van Justitie aan het woord dienen te komen, heeft de rechtbank zegge en schrijven één uur uitgetrokken, waarvan 25 minuten voor de stichting gereserveerd zijn. Daarnaast acht de rechtbank het vooralsnog niet nodig om getuigen te horen. Daar ons pleidooi veel verder reikt dan de toegestane 25 minuten, stellen we dat ? samen met alle andere informatie waarover wij beschikken - gaarne ter beschikking aan geïnteresseerden. Want het recht is van ons allen en gaat ons allen aan.

H.H.Teernstra en Th.Gerritsen zijn free-lance journalisten met een speciale belangstelling voor het rechtsbedrijf. Zij zijn leden van Advocadur, een landelijke ideële stichting die in geval van juridisch letsel probeert te helpen. Adres: Keppelseweg 27, 7031 AR Wehl, tel. 0314-681196. E-mail: Advocadur@hetnet.nl

Dick Berts.